Passa ai contenuti principali

Germania versione di latino dal De Bello Gallico di Cesare

 TESTO LATINO

Gallia est omnis divisa in partes tres, quarum unam incolunt Belgae, aliam Aquitani, tertiam qui ipsorum lingua Celtae, nostra Galli appellantur. Hi omnes lingua, institutis, legibus inter se differunt. Gallos ab Aquitanis Garumna flumen, a Belgis Matrona et Sequana dividit. Horum omnium fortissimi sunt Belgae, propterea quod a cultu atque humanitate provinciae longissime absunt, minimeque ad eos mercatores saepe commeant atque ea quae ad effeminandos animos pertinent important, proximique sunt Germanis, qui trans Rhenum incolunt, quibuscum continenter bellum gerunt. Qua de causa Helvetii quoque reliquos Gallos virtute praecedunt, quod fere cotidianis proeliis cum Germanis contendunt, cum aut suis finibus eos prohibent aut ipsi in eorum finibus bellum gerunt. Eorum una pars, quam Gallos obtinere dictum est, initium capit a flumine Rhodano, continetur Garumna flumine, Oceano, finibus Belgarum, attingit etiam ab Sequanis et Helvetiis flumen Rhenum, vergit ad septentriones. Belgae ab extremis Galliae finibus oriuntur, pertinent ad inferiorem partem fluminis Rheni, spectant in septentrionem et orientem solem. Aquitania a Garumna flumine ad Pyrenaeos montes et eam partem Oceani quae est ad Hispaniam pertinet; spectat inter occasum solis et septentriones.

Quoniam ad hunc locum perventum est, non alienum esse videtur de Galliae Germaniaeque moribus et quo differant hae nationes inter sese proponere. In Gallia non solum in omnibus civitatibus atque in omnibus pagis partibusque, sed paene etiam in singulis domibus factiones sunt, earumque factionum principes sunt qui summam auctoritatem eorum iudicio habere existimantur, quorum ad arbitrium iudiciumque summa omnium rerum consiliorumque redeat. Idque eius rei causa antiquitus institutum videtur, ne quis ex plebe contra potentiorem auxili egeret: suos enim quisque opprimi et circumveniri non patitur, neque, aliter si faciat, ullam inter suos habet auctoritatem. Haec eadem ratio est in summa totius Galliae: namque omnes civitates in partes divisae sunt duas.

Traduzione in italiano

La Gallia tutta è divisa in tre parti, delle quali una (la) abitano i Belgi, un'altra gli Aquitani, la terza quelli che nella loro lingua sono chiamati Celti, nella nostra Galli. Tutti questi (popoli) si differenziano tra di loro nellingua, nelle istituzioni e nelle leggi. Il fiume Garonna divide i Galli dagli Aquitani, la Marna e la Senna (li dividono) dai Belgi. Di tutti questi (popoli) i Belgi sono i più valorosi poiché sono i più lontani dalla (raffinata) civiltà e dall’umanità della provincia, e molto raramente (litote, lett. "non spesso") i mercanti si recano da loro per portare quei prodotti (lett. “quelle cose”) che servono a indebolire gli animi, e (perché) sono più vicini ai Germani che abitano al di là del Reno, con i quali combattono (lett. “fanno guerra”) continuamente. Per questo motivo anche gli Elvezi superano nel valore i restanti Galli, perché combattono coi Germani con combattimenti quasi quotidiani, quando o li allontanano dai loro confini o quando essi stessi portano guerra nei confini di quelli. Di questi (territori) una parte, che (come) si è detto occupano i Galli, ha (lett. “prende”) inizio dal fiume Rodano, è delimitata dal fiume Garonna, dall’Oceano, dal territori (lett. “dai confini”) dei Belgi, tocca anche il fiume Reno dai Sèquani e dagli Elvezi, è volta a settentrione. I Belgi iniziano dai terrotori (lett. “confini”) estremi della Gallia, si estendono fino alla parte inferiore del fiume Reno, sono rivolti a settentrione e a oriente. L’Aquitania si estende dal fiume Garonna ai monti Pirenei e a quella parte dell’Oceano che è alla Spagna; è rivolta dal tramonto del Sole (= oriente) al settentrione.

Dal momento che si è giunti a questo punto (della narrazione) non sembra che sia inopportuno trattare dei costumi della Gallia e della Germania e in che cosa queste popolazioni differiscono tra di loro. In Gallia vi sono fazioni non solo in tutte le comunità e in tutti i villaggi e i cantoni, ma anche quasi in tutte le case (famiglia), e di queste fazioni sono i capi coloro che secondo il loro giudizio si stima che abbiano la massima autorità, tanto che al loro arbitrio e giudizio è affidata la somma decisione (lett. “le somme di tutte le cose e decisioni”). E sembra che ciò sia stato istituito anticamente per questo scopo, affinché nessuno della plebe fosse privo di aiuto contro uno più potente. Infatti, ciascuno (dei capi) non tollera che i suoi siano oppressi e raggirati e, se fa diversamente, non ha alcuna autorità fra i suoi. Questa stessa organizzazione è (la stessa) in (lett. nella totalità di) tutta la Gallia: e infatti tutte le comunità sono divise in due fazioni (partiti).

Commenti

Post popolari in questo blog

MARZIALE, Per la morte della piccola Eròtion

TRADUZIONE CONTRASTIVA: MARZIALE, Per la morte della piccola Eròtion Epigramma V, 34 Hanc tibi, Fronto pater, genetrix Flaccilla, puellam oscula commendo deliciasque meas, parvola ne nigras horrescat Erotion umbras oraque Tartarei prodigiosa canis. Impletura fuit sextae modo frigora brumae, vixisset totidem ni minus illa dies. Inter tam veteres ludat lasciva patronos et nomen blaeso garriat ore meum. Mollia non rigidus caespes tegat ossa nec illi, terra, gravis fueris : non fuit illa tibi. TRADUZIONI A CONFRONTO TRADUZIONE 1 A te, babbo Frontone, a te, mamma Flaccilla, io pienamente affido questa povera bimba, oggetto dei miei baci e delle gioie mie. Cara piccina! Ch'ella non provi terrore delle Ombre, né delle orrende fauci di Cerbero infernale. Avrebbe ora compiuto il suo sesto gelido inverno, s'ella fosse vissuta altri sei giorni ancora. Oh! Fra i suoi buoni vecchi che ella giochi e ripeta i capricci, e il mio nome balbetti c

I complici di Catilina, Sallustio, 14 I seguaci di Catilina

I complici di Catilina  TESTO LATINO  - S allustio, De coniuratione Catilinae, 14. In tanta tamque corrupta civitate Catilina, id quod factu facillimum erat , omnium flagitiorum atque facinorum circum se tamquam stipatorum catervas habebat . Nam quicumque impudicus adulter ganeo manu ventre pene bona patria laceraverat , quique alienum aes grande conflaverat , quo flagitium aut facinus redimeret , praeterea omnes undique parricidae sacrilegi convicti iudiciis aut pro factis iudicium timentes , ad hoc quos manus atque lingua periurio aut sanguine civili alebat , postremo omnes quos flagitium egestas conscius animus exagitabat , ii Catilinae proximi familiaresque erant . Quod si quis etiam a culpa vacuus in amicitiam eius inciderat , cotidiano usu atque illecebris facile par similisque ceteris efficiebatur . Sed maxime adulescentium familiaritates appetebat : eorum animi molles etiam et [aetate] fluxi dolis haud difficulter capiebantur . Nam ut cuiusque studium ex aetate flagrabat

Un comandante esorta i suoi soldati

VERSIONE DI LATINO Nondum certa Romanis victoria erat ; alia iis supererat moles. Namque multitudo Gallorum, sensum omnem damni exsuperans , integros milites  adversus victorem hostem ciebat ; steterunt que suppresso impetu Romani , et quia iterum fessis subeunda dimicatio erat et quod consul, dum inter primores incautus agitat , laevo umero materi prope traiecto , cesserat parumper ex acie. Iamque omissa cunctando victoria erat , cum consul, vulnere alligato , revectus ad prima signa, "Quid statis , milites?" inquit .«Non cum Latino Sabinoque hoste res est , quem victum armis socium ex hoste fecistis ; in beluas strinximus ferrum; hauriendus aut dandus est sanguis. Propulistis a castris, supina valle praecipites egistis , stratis corporibus hostium superstatis ; complete eadem strage campos qua montes replevistis . Nolite exspectare dum stantes vos fugiant ; inferenda sunt signa et vadendum in hostem». His adhortationibus iterum coorti , milites Romani pellunt loco primos