Passa ai contenuti principali

Guai ad Oltraggiare gli dei

 Testo latino


 Creditum est Varronem consulem apud Cannas cum Carthaginiensibus tam infeliciter dimicavisse ob iram Iunonis, quod, cum ludos circenses aedilis faceret, in lovis Optimi Maximi tensa puerum histrionem ad divinas exuvias tenendas posuisset. Id factum, post aliquot annos memoria repeti-tum, sacrificiis expiatum est. Hercules quoque, quod eius cultus violatus erat, gravem et manifestam poenam exegisse traditur: nam cum Potitii, qui deo sacra faciebant, ad humiles servos ministerium transtulissent, auctore Appio censore, omnes puberes Potitii intra annum exstincti sunt et Appius caecus factus est. Acer etiam sui numinis vindex Apollo fuisse dicitur; qui, Carthagine a Romanis oppressa, veste aurea nudatus, egit ut (= fece sì che) sacrilegae manus abscisae invenirentur. Tra ditum est etiam non minus efficacem ultorem iniuriae fuisse filium Apollinis Aesculapium. Deus, cum Turullius praefectus ad naves faciendas succidisset lucum consecratum, eum traxit in locum quem violaverat et effecit ut ibi occideretur ab hostibus.


Traduzione


Si credette (vero) che il console Varrone avesse combattuto tanto sfortunatamente presso Canne contro i Cartaginesi a causa dell'ira di Giunone poiché, quando da edile faceva i giochi circensi, aveva posto sul carro di Giove Ottimo Massimo un ragazzo attore per tenere le sacre spoglie. Tale fatto, riportato alla memoria (ricordato) dopoalcunianni, fu espiato con sacrifici. Si dice che anche Ercole, poiché era stato violato il suo culto, abbia preteso una pena grave/pesante ed evidente/manifesta: infatti, poiché i Potizi, che facevano le cose sacre/i sacrifici al dio, avevano trasferito il compito ad umili servi, per consiglio del censore Appio, tutti gli adolescenti Potizi furono uccisi nel corso di un anno e Appio fu reso cieco. Si dice che anche Apollo sia stato un crudele/violento vendicatore della sua divinità: infatti, dopo che Cartagine fu distrutta dai Romani, spogliato della veste d’oro, fece sì che le mani sacrileghe fossero trovate tagliate. È stato tramandato anche che Esculapio, figlio di Apollo, sia stato un vendicatore dell’ingiuria non meno efficace. Il dio, poiché/quando il prefetto Turullio aveva distrutto un bosco sacro per costruire navi, lo trascinò nel luogo consacrato che aveva violato e fece sì che lì fosse ucciso dai nemici.


Paradigmi dei verbi


Creditum est – credo, is, credidi, creditum, credere 3a


Dimicavisse – dimico, as, dimicavi, dimicatum, dimicare 1a


Faceret – facio, is, feci, factum, facere 3a in -io


Tenendas – teneo, es, tenui, tentum, tenere 2a


Posuisset – pono, is, posui, positum, ponere 3a


Repetitum – repeto, is, repetivi, repetitum, repetere 3a


Expiatum est – expio, as, expiavi, expiatum, expiare 1a


Violatus erat – violo, as, violavi, violatum, violare 1a


Exegisse – exigo, is, exegi, exactum, exigere 3a


Traditur – trado, is, tradidi, traditum, tradere 3a


Faciebant – facio, is, feci, factum, facere 3a in -io


Transtulissent – transfero, is, transtuli, translatum, transferre composto di fero


Exstincti sunt – exstinguo, is, exstinxi, exstinctum, exstinguere 3a


Factus est – facio, is, feci, factum, facere 3a in -io


Fuisse – sum, es, fui, -, esse


Dicitur – dico, is, dixi, dictum, dicere 3a


Oppressa – opprimo, is, oppressi, oppressum, opprimere 3a


Nudatus – nudo, as, nudavi, nudatum, nudare 1a


Egit – ago, is, egi, actum, agere 3a


Abscisae – abscido, is, abscidi, abscisum, abscidere 3a


Invenirentur – invenio, is, inveni, inventum, invenire 4a


Traditum est – trado, is, tradidi, traditum, tradere 3a


Faciendas – facio, is, feci, factum, facere 3a in -io


Succidisset – succido, is, succidi, succisum, succidere 3a


Consecratum – consecro, as, consecravi, consecratum, consecrare 1a


Traxit – traho, is, traxi, tractum, trahere 3a


Violaverat – violo, as, violavi, violatum, violare 1a


Effecit – efficio, is, effeci, effectum, efficere 3a in -io


Occideretur – occido, is, occidi, occisum, occidere 3a

Commenti

Post popolari in questo blog

MARZIALE, Per la morte della piccola Eròtion

TRADUZIONE CONTRASTIVA: MARZIALE, Per la morte della piccola Eròtion Epigramma V, 34 Hanc tibi, Fronto pater, genetrix Flaccilla, puellam oscula commendo deliciasque meas, parvola ne nigras horrescat Erotion umbras oraque Tartarei prodigiosa canis. Impletura fuit sextae modo frigora brumae, vixisset totidem ni minus illa dies. Inter tam veteres ludat lasciva patronos et nomen blaeso garriat ore meum. Mollia non rigidus caespes tegat ossa nec illi, terra, gravis fueris : non fuit illa tibi. TRADUZIONI A CONFRONTO TRADUZIONE 1 A te, babbo Frontone, a te, mamma Flaccilla, io pienamente affido questa povera bimba, oggetto dei miei baci e delle gioie mie. Cara piccina! Ch'ella non provi terrore delle Ombre, né delle orrende fauci di Cerbero infernale. Avrebbe ora compiuto il suo sesto gelido inverno, s'ella fosse vissuta altri sei giorni ancora. Oh! Fra i suoi buoni vecchi che ella giochi e ripeta i capricci, e il mio nome balbetti c...

I complici di Catilina, Sallustio, 14 I seguaci di Catilina

I complici di Catilina  TESTO LATINO  - S allustio, De coniuratione Catilinae, 14. In tanta tamque corrupta civitate Catilina, id quod factu facillimum erat , omnium flagitiorum atque facinorum circum se tamquam stipatorum catervas habebat . Nam quicumque impudicus adulter ganeo manu ventre pene bona patria laceraverat , quique alienum aes grande conflaverat , quo flagitium aut facinus redimeret , praeterea omnes undique parricidae sacrilegi convicti iudiciis aut pro factis iudicium timentes , ad hoc quos manus atque lingua periurio aut sanguine civili alebat , postremo omnes quos flagitium egestas conscius animus exagitabat , ii Catilinae proximi familiaresque erant . Quod si quis etiam a culpa vacuus in amicitiam eius inciderat , cotidiano usu atque illecebris facile par similisque ceteris efficiebatur . Sed maxime adulescentium familiaritates appetebat : eorum animi molles etiam et [aetate] fluxi dolis haud difficulter capiebantur . Nam ut cuiusque studium ex aetate f...

Un comandante esorta i suoi soldati

VERSIONE DI LATINO Nondum certa Romanis victoria erat ; alia iis supererat moles. Namque multitudo Gallorum, sensum omnem damni exsuperans , integros milites  adversus victorem hostem ciebat ; steterunt que suppresso impetu Romani , et quia iterum fessis subeunda dimicatio erat et quod consul, dum inter primores incautus agitat , laevo umero materi prope traiecto , cesserat parumper ex acie. Iamque omissa cunctando victoria erat , cum consul, vulnere alligato , revectus ad prima signa, "Quid statis , milites?" inquit .«Non cum Latino Sabinoque hoste res est , quem victum armis socium ex hoste fecistis ; in beluas strinximus ferrum; hauriendus aut dandus est sanguis. Propulistis a castris, supina valle praecipites egistis , stratis corporibus hostium superstatis ; complete eadem strage campos qua montes replevistis . Nolite exspectare dum stantes vos fugiant ; inferenda sunt signa et vadendum in hostem». His adhortationibus iterum coorti , milites Romani pellunt loco primos...