Testo latino
Creditum est Varronem consulem apud Cannas cum Carthaginiensibus tam infeliciter dimicavisse ob iram Iunonis, quod, cum ludos circenses aedilis faceret, in lovis Optimi Maximi tensa puerum histrionem ad divinas exuvias tenendas posuisset. Id factum, post aliquot annos memoria repeti-tum, sacrificiis expiatum est. Hercules quoque, quod eius cultus violatus erat, gravem et manifestam poenam exegisse traditur: nam cum Potitii, qui deo sacra faciebant, ad humiles servos ministerium transtulissent, auctore Appio censore, omnes puberes Potitii intra annum exstincti sunt et Appius caecus factus est. Acer etiam sui numinis vindex Apollo fuisse dicitur; qui, Carthagine a Romanis oppressa, veste aurea nudatus, egit ut (= fece sì che) sacrilegae manus abscisae invenirentur. Tra ditum est etiam non minus efficacem ultorem iniuriae fuisse filium Apollinis Aesculapium. Deus, cum Turullius praefectus ad naves faciendas succidisset lucum consecratum, eum traxit in locum quem violaverat et effecit ut ibi occideretur ab hostibus.
Traduzione
Si credette (vero) che il console Varrone avesse combattuto tanto sfortunatamente presso Canne contro i Cartaginesi a causa dell'ira di Giunone poiché, quando da edile faceva i giochi circensi, aveva posto sul carro di Giove Ottimo Massimo un ragazzo attore per tenere le sacre spoglie. Tale fatto, riportato alla memoria (ricordato) dopoalcunianni, fu espiato con sacrifici. Si dice che anche Ercole, poiché era stato violato il suo culto, abbia preteso una pena grave/pesante ed evidente/manifesta: infatti, poiché i Potizi, che facevano le cose sacre/i sacrifici al dio, avevano trasferito il compito ad umili servi, per consiglio del censore Appio, tutti gli adolescenti Potizi furono uccisi nel corso di un anno e Appio fu reso cieco. Si dice che anche Apollo sia stato un crudele/violento vendicatore della sua divinità: infatti, dopo che Cartagine fu distrutta dai Romani, spogliato della veste d’oro, fece sì che le mani sacrileghe fossero trovate tagliate. È stato tramandato anche che Esculapio, figlio di Apollo, sia stato un vendicatore dell’ingiuria non meno efficace. Il dio, poiché/quando il prefetto Turullio aveva distrutto un bosco sacro per costruire navi, lo trascinò nel luogo consacrato che aveva violato e fece sì che lì fosse ucciso dai nemici.
Paradigmi dei verbi
Creditum est – credo, is, credidi, creditum, credere 3a
Dimicavisse – dimico, as, dimicavi, dimicatum, dimicare 1a
Faceret – facio, is, feci, factum, facere 3a in -io
Tenendas – teneo, es, tenui, tentum, tenere 2a
Posuisset – pono, is, posui, positum, ponere 3a
Repetitum – repeto, is, repetivi, repetitum, repetere 3a
Expiatum est – expio, as, expiavi, expiatum, expiare 1a
Violatus erat – violo, as, violavi, violatum, violare 1a
Exegisse – exigo, is, exegi, exactum, exigere 3a
Traditur – trado, is, tradidi, traditum, tradere 3a
Faciebant – facio, is, feci, factum, facere 3a in -io
Transtulissent – transfero, is, transtuli, translatum, transferre composto di fero
Exstincti sunt – exstinguo, is, exstinxi, exstinctum, exstinguere 3a
Factus est – facio, is, feci, factum, facere 3a in -io
Fuisse – sum, es, fui, -, esse
Dicitur – dico, is, dixi, dictum, dicere 3a
Oppressa – opprimo, is, oppressi, oppressum, opprimere 3a
Nudatus – nudo, as, nudavi, nudatum, nudare 1a
Egit – ago, is, egi, actum, agere 3a
Abscisae – abscido, is, abscidi, abscisum, abscidere 3a
Invenirentur – invenio, is, inveni, inventum, invenire 4a
Traditum est – trado, is, tradidi, traditum, tradere 3a
Faciendas – facio, is, feci, factum, facere 3a in -io
Succidisset – succido, is, succidi, succisum, succidere 3a
Consecratum – consecro, as, consecravi, consecratum, consecrare 1a
Traxit – traho, is, traxi, tractum, trahere 3a
Violaverat – violo, as, violavi, violatum, violare 1a
Effecit – efficio, is, effeci, effectum, efficere 3a in -io
Occideretur – occido, is, occidi, occisum, occidere 3a
Commenti
Posta un commento