Passa ai contenuti principali

Il proemio dell'Odissea in greco e traduzione in italiano



TESTO GRECO

 

῎Ανδρα μοι έννεπε, Μοῦσα, πολύτροπον, ὃς μάλα πολλὰ 

πλάγχθη, ἐπεὶ Τροίης ἱερὸν πτολίεθρον ἔπερσε· 

πολλῶν δ᾽ ἀνθρώπων ἴδεν ἄστεα καὶ νόον ἔγνω,

 πολλὰ δ᾽ ὁ γ᾽ ἐν πόντῳ πάθεν ἄλγεα ὃν κατὰ θυμόν,

 5 ἀρνύμενος ἦν τε ψυχὴν καὶ νόστον ἑταίρων.

ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ὡς ἑτάρους ἐρρύσατο, ἱέμενός περ 

αὐτῶν γὰρ σφετέρῃσιν ἀτασθαλίῃσιν ὄλοντο, 

νήπιοι, οἱ κατὰ βοῦς Ὑπερίονος ᾿Ηελίοιο 

ἤσθιον· αὐτὰρ ὁ τοῖσιν ἀφείλετο νόστιμον ἦμαρ.


10 τῶν ἁμόθεν γε, θεά, θύγατερ Διός, εἰπὲ καὶ ἡμῖν.

ἔνθ᾽ ἄλλοι μὲν πάντες, ὅσοι φύγον αἰπὺν ὄλεθρον,

 οἴκοι ἔσαν, πόλεμόν τε πεφευγότες ἠδὲ θάλασσαν· 

τὸν δ' οἷον, νόστου κεχρημένον ἠδὲ γυναικός, 

νύμφη πότνι᾽ ἔρυκε Καλυψώ, δῖα θεάων,

15 ἐν σπέεσι γλαφυροῖσι, λιλαιομένη πόσιν εἶναι. 

ἀλλ᾿ ὅτε δὴ ἔτος ἦλθε περιπλομένων ἐνιαυτῶν, 

τῷ οἱ ἐπεκλώσαντο θεοὶ οἰκόνδε νέεσθαι 

εἰς Ἰθάκην, οὐδ᾽ ἔνθα πεφυγμένος ἦεν ἀέθλων

 καὶ μετὰ οἶσι φίλοισι· θεοὶ δ᾽ ἐλέαιρον ἅπαντες

20 νόσφι Ποσειδάωνος· ὁ δ᾽ ἀσπερχὲς μενέαινεν 

ἀντιθέῳ Ὀδυσῆῖ πάρος ἣν γαῖαν ἱκέσθαι.

 ἀλλ᾽ ὁ μὲν Αἰθίοπας μετεκίαθε τηλόθ᾽ ἐόντας, 

Αἰθίοπας, τοὶ διχθὰ δεδαίαται, ἔσχατοι ἀνδρῶν,

 οἱ μὲν δυσομένου Ὑπερίονος, οἱ δ᾽ ἀνιόντος,

25 ἀντιόων ταύρων τε καὶ ἀρνειῶν ἑκατόμβης.


Traduzione in italiano:

Narrami, o Musa, dell'eroe multiforme, che tanto 

Vagò, dopo che distrusse la rocca sacra di Troia: 

Di molti uomini vide le città e conobbe i pensieri, 

molti dolori patì sul mare nell'animo suo, 

Per acquistare a sé la vita e il ritorno ai compagni.

Ma i compagni neanche così li salvò, pur volendo: 

con la loro empietà si perdettero, stolti, che mangiarono i buoi del Sole 

Iperione: ad essi egli tolse il dì del ritorno.

Racconta qualcosa anche a noi, o dea figlia di Zeus.

Tutti gli altri, che scamparono la ripida morte, 

erano a casa, sfuggiti alla guerra e al mare:

 solo lui, che bramava il ritorno e la moglie,

 lo tratteneva una ninfa possente, Calipso,

 chiara tra le dee,

nelle cave spelonche, vogliosa d'averlo marito. 

E quando il tempo arrivò, col volger degli anni, 

nel quale gli dei stabilirono che a casa tornasse, 

ad Itaca, neanche allora fu salvo da lotte

 persino tra i suoi. Gli dei ne avevano tutti pietà,  

ma non Poseidone: furiosamente egli fu in collera

con Odisseo pari a un dio, finché non giunse nella sua terra

 Ma Poseidone era andato a trovare gli Etiopi, che stanno 

gli Etiopi divisi in due parti, i più remoti tra gli uomini 

gli uni a Iperione calante, gli altri a Iperione levante

 per ricevere un'ecatombe di tori e di agnelli.








Commenti

Post popolari in questo blog

I complici di Catilina, Sallustio, 14 I seguaci di Catilina

I complici di Catilina  TESTO LATINO  - S allustio, De coniuratione Catilinae, 14. In tanta tamque corrupta civitate Catilina, id quod factu facillimum erat , omnium flagitiorum atque facinorum circum se tamquam stipatorum catervas habebat . Nam quicumque impudicus adulter ganeo manu ventre pene bona patria laceraverat , quique alienum aes grande conflaverat , quo flagitium aut facinus redimeret , praeterea omnes undique parricidae sacrilegi convicti iudiciis aut pro factis iudicium timentes , ad hoc quos manus atque lingua periurio aut sanguine civili alebat , postremo omnes quos flagitium egestas conscius animus exagitabat , ii Catilinae proximi familiaresque erant . Quod si quis etiam a culpa vacuus in amicitiam eius inciderat , cotidiano usu atque illecebris facile par similisque ceteris efficiebatur . Sed maxime adulescentium familiaritates appetebat : eorum animi molles etiam et [aetate] fluxi dolis haud difficulter capiebantur . Nam ut cuiusque studium ex aetate f...

MARZIALE, Per la morte della piccola Eròtion

TRADUZIONE CONTRASTIVA: MARZIALE, Per la morte della piccola Eròtion Epigramma V, 34 Hanc tibi, Fronto pater, genetrix Flaccilla, puellam oscula commendo deliciasque meas, parvola ne nigras horrescat Erotion umbras oraque Tartarei prodigiosa canis. Impletura fuit sextae modo frigora brumae, vixisset totidem ni minus illa dies. Inter tam veteres ludat lasciva patronos et nomen blaeso garriat ore meum. Mollia non rigidus caespes tegat ossa nec illi, terra, gravis fueris : non fuit illa tibi. TRADUZIONI A CONFRONTO TRADUZIONE 1 A te, babbo Frontone, a te, mamma Flaccilla, io pienamente affido questa povera bimba, oggetto dei miei baci e delle gioie mie. Cara piccina! Ch'ella non provi terrore delle Ombre, né delle orrende fauci di Cerbero infernale. Avrebbe ora compiuto il suo sesto gelido inverno, s'ella fosse vissuta altri sei giorni ancora. Oh! Fra i suoi buoni vecchi che ella giochi e ripeta i capricci, e il mio nome balbetti c...

Un comandante esorta i suoi soldati

VERSIONE DI LATINO Nondum certa Romanis victoria erat ; alia iis supererat moles. Namque multitudo Gallorum, sensum omnem damni exsuperans , integros milites  adversus victorem hostem ciebat ; steterunt que suppresso impetu Romani , et quia iterum fessis subeunda dimicatio erat et quod consul, dum inter primores incautus agitat , laevo umero materi prope traiecto , cesserat parumper ex acie. Iamque omissa cunctando victoria erat , cum consul, vulnere alligato , revectus ad prima signa, "Quid statis , milites?" inquit .«Non cum Latino Sabinoque hoste res est , quem victum armis socium ex hoste fecistis ; in beluas strinximus ferrum; hauriendus aut dandus est sanguis. Propulistis a castris, supina valle praecipites egistis , stratis corporibus hostium superstatis ; complete eadem strage campos qua montes replevistis . Nolite exspectare dum stantes vos fugiant ; inferenda sunt signa et vadendum in hostem». His adhortationibus iterum coorti , milites Romani pellunt loco primos...