Passa ai contenuti principali

Catullo, Carme V: Viviamo, mia Lesbia, e amiamo

TITOLI: Baci su Baci! 
Viviamo, mia Lesbia, e amiamo!


TESTO LATINO 
Vivamusmea Lesbia, atque amemus,
Rumoresque senum severiorum
Omnes unius aestimemus assis.
Soles occidere et redire possunt:
nobis cum semel occidit brevis lux,
nox est perpetua una dormienda.
Da mi basia mille, deinde centum,
dein mille altera, dein secunda centum,
deinde usque altera mille, deinde centum.
Dein, cum milia multa fecerimus,
conturbabimus illa, ne sciamus,
aut ne quis malus invidere possit,
cum tantum sciat esse basiorum.


Traduzione in italiano

Lesbia mia, viviamo e amiamo(ci)!
Le chiacchiere dei vecchi troppo severi
valutiamo tutte un soldo appena [lett. di un solo asse]!
I giorni [lett. i soli] possono tramontare e sorgere ancora:
ma noi, una volta tramontata la breve luce (della vita),
noi dobbiamo [lett. da noi si deve= dativo d'agente con perifr. passiva] dormire un'unica notte eterna.
Dammi mille baci, poi cento,
poi mille altri, poi ancora cento,
poi di seguito altri mille, poi cento.
Poi, quando ne avremo insieme molte migliaia,
li mescoleremo, per non sapere (quanti ne sono),
o perché nessun maligno possa gettar(ci) il malocchio,
sapendo che è così grande il numero dei baci [lett. che c’è tanto di baci].

ANALISI DEL TESTO 

vivamus – congiuntivo esortativo
mea – voc. femm. sing. dell'aggettivo possessivo meus, mea, meum
amemus – congiuntivo esortativo
senum = gen. plur. di senex, senis, particolarità di 3 declinazione, in quanto parisillabo con genitivo in -um anzichè in -ium
severiorum – genitivo maschile plurale da severior, severius, comparativo assoluto di severus, severa, severum
unius assis - genitivo di stima o prezzo (lett. di un solo asse, moneta di poco valore).
soles – lett. i soli - metonimia per dies
nobis – dativo d’agente dal pronome personale 1 persona plurale nos
cum semel = CUM + semel + INDICATIVO = avverbio
est…dormienda = perifrastica passiva = gerundivo + sum
una = aggettivo numerale unus, una, unum, segue la declinazione degli aggettivi pronominali (genitivo in -ius, dativo in -i)
nox perpetua – vuol intendere "la morte".
da mi – da è imperativo presente, mi sta per mihi
altera = accus. neutro plurale dell'aggettivo alter, altera, alterum
secunda = accus. neutro plurale dell'aggettivo secundus, secunda, secundum
cum fecerimus = CUM + INDICATIVO, fecerimus è 1 persona plurale FUT. ANT. IND.
conturbabimus = futuro semplice da conturbo
illa = accus. neutro plurale dell'aggettivo dimostrativo ille, illa, illud
ne quis = prop. finale negativa NE + cong.
invidere = INFINITO PRESENTE DA INVIDEO
cum sciat = CUM + CONGIUNTIVO da tradurre con un gerundio semplice
esse = INFINITO PRESENTE DA SUM
basiorum = gen. plur. di basium, basii – genitivo partitivo – retto da tantum

Commenti

Post popolari in questo blog

I complici di Catilina, Sallustio, 14 I seguaci di Catilina

I complici di Catilina  TESTO LATINO  - S allustio, De coniuratione Catilinae, 14. In tanta tamque corrupta civitate Catilina, id quod factu facillimum erat , omnium flagitiorum atque facinorum circum se tamquam stipatorum catervas habebat . Nam quicumque impudicus adulter ganeo manu ventre pene bona patria laceraverat , quique alienum aes grande conflaverat , quo flagitium aut facinus redimeret , praeterea omnes undique parricidae sacrilegi convicti iudiciis aut pro factis iudicium timentes , ad hoc quos manus atque lingua periurio aut sanguine civili alebat , postremo omnes quos flagitium egestas conscius animus exagitabat , ii Catilinae proximi familiaresque erant . Quod si quis etiam a culpa vacuus in amicitiam eius inciderat , cotidiano usu atque illecebris facile par similisque ceteris efficiebatur . Sed maxime adulescentium familiaritates appetebat : eorum animi molles etiam et [aetate] fluxi dolis haud difficulter capiebantur . Nam ut cuiusque studium ex aetate f...

MARZIALE, Per la morte della piccola Eròtion

TRADUZIONE CONTRASTIVA: MARZIALE, Per la morte della piccola Eròtion Epigramma V, 34 Hanc tibi, Fronto pater, genetrix Flaccilla, puellam oscula commendo deliciasque meas, parvola ne nigras horrescat Erotion umbras oraque Tartarei prodigiosa canis. Impletura fuit sextae modo frigora brumae, vixisset totidem ni minus illa dies. Inter tam veteres ludat lasciva patronos et nomen blaeso garriat ore meum. Mollia non rigidus caespes tegat ossa nec illi, terra, gravis fueris : non fuit illa tibi. TRADUZIONI A CONFRONTO TRADUZIONE 1 A te, babbo Frontone, a te, mamma Flaccilla, io pienamente affido questa povera bimba, oggetto dei miei baci e delle gioie mie. Cara piccina! Ch'ella non provi terrore delle Ombre, né delle orrende fauci di Cerbero infernale. Avrebbe ora compiuto il suo sesto gelido inverno, s'ella fosse vissuta altri sei giorni ancora. Oh! Fra i suoi buoni vecchi che ella giochi e ripeta i capricci, e il mio nome balbetti c...

Un comandante esorta i suoi soldati

VERSIONE DI LATINO Nondum certa Romanis victoria erat ; alia iis supererat moles. Namque multitudo Gallorum, sensum omnem damni exsuperans , integros milites  adversus victorem hostem ciebat ; steterunt que suppresso impetu Romani , et quia iterum fessis subeunda dimicatio erat et quod consul, dum inter primores incautus agitat , laevo umero materi prope traiecto , cesserat parumper ex acie. Iamque omissa cunctando victoria erat , cum consul, vulnere alligato , revectus ad prima signa, "Quid statis , milites?" inquit .«Non cum Latino Sabinoque hoste res est , quem victum armis socium ex hoste fecistis ; in beluas strinximus ferrum; hauriendus aut dandus est sanguis. Propulistis a castris, supina valle praecipites egistis , stratis corporibus hostium superstatis ; complete eadem strage campos qua montes replevistis . Nolite exspectare dum stantes vos fugiant ; inferenda sunt signa et vadendum in hostem». His adhortationibus iterum coorti , milites Romani pellunt loco primos...