Passa ai contenuti principali

Diogene, il filosofo vero ricco

TESTO LATINO
Diogenes Atheniensis clarissimus philosophus, vivebat in maxima omnium rerum inopia: nam  angustiorem cupam pro domicilio habebat. Catinum ligneum tantum possidebat. Tradunt etiam eundem, cum puerulum vidit, qui manibus aquam hauriebat, statim catinum longius abiecisse. Olim imperatori Alexandro magnum humanitatis documentum praebuit. Nam Macedonum rex ad philosophum venerat eique dixerat: "Macedoniae, Graeciae et Asiae dominus sum: iure me putant totius orbis terrarum potenitissimum regem. Quoniam maxime divitiae ac infinita potestas mihi sunt, pro Diogene omnia faciam, si ipse petiverit". Constat ei statim philosophum respondisse: "hoc unum peto: locum istum paulum muta, quia solem videre non possum".

TRADUZIONE IN ITALIANO 

L'Ateniese Diogene, famosissimo filosofo, viveva nella più grande (massima) scarsezza (mancanza) di tutte le cose: infatti aveva per domicilio una botte  molto piccola.
Possedeva soltanto un catino di legno. Tramandano anche che lo stesso, quando vide un bambino, che attingeva l'acqua con le mani, subito gettò il catino più lontano.Una volta Diogene offrì al comandante Alessandro una grande prova di umanità. Infatti il re  dei Macedoni era giunto dal filosofo e gli aveva detto: "Io sono il padrone (signore) della Macedonia, della Grecia e dell'Asia: a diritto mi reputano il più potente re di tutta la terra (di tutto il globo delle terre).
 Poichè soprattutto io ho (DAT di possesso: lett. a me sono)  ricchezza e un infinito potere, farò tutte le cose per Diogene, se egli stesso (me le) chiederà. "
E' chiaro (risulta evidente) che subito il filosofo gli avesse risposto: "Questo solo chiedo: cambia un po' codesto luogo, poichè non posso vedere il sole."

 Analisi
Predicati verbali: vivebat, habebat, possideat, tradunt, vidit, huariebat, abiecissepraebuiut, venerat, dixerat, mihi sunt, faciam, petiverit, constat, respondisse, peto, muta, videre, possum
predicati nominali: dominus sum

ANALISI
Soggetti con verbi: Diogenes: vivebat, habebat
Possidebat (egli sogg sottinteso, riferito sempre a Diogenes)
Tradunt = essi sogg sottinteso
vidit = egli soggetto sottinteso
abiecisse = eundem soggetto
hauriebat = ha per sogg: qui
Praebuit == egli soggetto sottinteso
venerat e dixerat hanno per soggetto rex
Sum = io sogg sottinteso
putant = essi sogg sottinteso
sunt = divitiae e potestas
faciam = io sogg sottinteso
petiverit = ipse
constat =  verbo costruito in modo impers, esso sogg sottinteso
respondisse = philosophum
peto = io sogg sottint
muta = tu sogg sottint
possum = io sogg sott

 INFINITIVE:
EUNDEM ABIECISSE in cui  eundem è il soggetto in accusativo
ei statim philosophum respondisse in cui  philosophum è il soggetto in accusativo
sono entrambe infinitive con inf perfetto per cui in rapporto di ANTERIORITA' rispetto alla principale
totius orbis terrarum potenitissimum regem (esse) RAPPORTO DI CONTEMPORANEITA'

SUPERLATIVI E COMPARATIVI
clarissumus = superlativo nom masch sing da clarus
maxima = superlat abl femm sing da magnus
angustiorem = compar acc femm sing da angustus
ongius = avverbio comparativo da longe
potentissimum = superlat acc masch sing da potens
maxime = avverbio superlativo da magis

pro Diogene = complemento di vantaggio

Commenti

Post popolari in questo blog

MARZIALE, Per la morte della piccola Eròtion

TRADUZIONE CONTRASTIVA: MARZIALE, Per la morte della piccola Eròtion Epigramma V, 34 Hanc tibi, Fronto pater, genetrix Flaccilla, puellam oscula commendo deliciasque meas, parvola ne nigras horrescat Erotion umbras oraque Tartarei prodigiosa canis. Impletura fuit sextae modo frigora brumae, vixisset totidem ni minus illa dies. Inter tam veteres ludat lasciva patronos et nomen blaeso garriat ore meum. Mollia non rigidus caespes tegat ossa nec illi, terra, gravis fueris : non fuit illa tibi. TRADUZIONI A CONFRONTO TRADUZIONE 1 A te, babbo Frontone, a te, mamma Flaccilla, io pienamente affido questa povera bimba, oggetto dei miei baci e delle gioie mie. Cara piccina! Ch'ella non provi terrore delle Ombre, né delle orrende fauci di Cerbero infernale. Avrebbe ora compiuto il suo sesto gelido inverno, s'ella fosse vissuta altri sei giorni ancora. Oh! Fra i suoi buoni vecchi che ella giochi e ripeta i capricci, e il mio nome balbetti c

I complici di Catilina, Sallustio, 14 I seguaci di Catilina

I complici di Catilina  TESTO LATINO  - S allustio, De coniuratione Catilinae, 14. In tanta tamque corrupta civitate Catilina, id quod factu facillimum erat , omnium flagitiorum atque facinorum circum se tamquam stipatorum catervas habebat . Nam quicumque impudicus adulter ganeo manu ventre pene bona patria laceraverat , quique alienum aes grande conflaverat , quo flagitium aut facinus redimeret , praeterea omnes undique parricidae sacrilegi convicti iudiciis aut pro factis iudicium timentes , ad hoc quos manus atque lingua periurio aut sanguine civili alebat , postremo omnes quos flagitium egestas conscius animus exagitabat , ii Catilinae proximi familiaresque erant . Quod si quis etiam a culpa vacuus in amicitiam eius inciderat , cotidiano usu atque illecebris facile par similisque ceteris efficiebatur . Sed maxime adulescentium familiaritates appetebat : eorum animi molles etiam et [aetate] fluxi dolis haud difficulter capiebantur . Nam ut cuiusque studium ex aetate flagrabat

Un comandante esorta i suoi soldati

VERSIONE DI LATINO Nondum certa Romanis victoria erat ; alia iis supererat moles. Namque multitudo Gallorum, sensum omnem damni exsuperans , integros milites  adversus victorem hostem ciebat ; steterunt que suppresso impetu Romani , et quia iterum fessis subeunda dimicatio erat et quod consul, dum inter primores incautus agitat , laevo umero materi prope traiecto , cesserat parumper ex acie. Iamque omissa cunctando victoria erat , cum consul, vulnere alligato , revectus ad prima signa, "Quid statis , milites?" inquit .«Non cum Latino Sabinoque hoste res est , quem victum armis socium ex hoste fecistis ; in beluas strinximus ferrum; hauriendus aut dandus est sanguis. Propulistis a castris, supina valle praecipites egistis , stratis corporibus hostium superstatis ; complete eadem strage campos qua montes replevistis . Nolite exspectare dum stantes vos fugiant ; inferenda sunt signa et vadendum in hostem». His adhortationibus iterum coorti , milites Romani pellunt loco primos