Passa ai contenuti principali

Cesare De Bello Gallico, libro V, 54

Caesar principibus cuiusque civitatis ad se evocatis alias territando, cum se scire quae fierent denuntiaret, alias cohortando magnam partem Galliae in officio tenuit. Tamen Senones, quae est civitas in primis firma et magnae inter Gallos auctoritatis, Cavarinum, quem Caesar apud eos regem constituerat, cuius frater Moritasgus adventu in Galliam Caesaris cuiusque maiores regnum obtinuerant, interficere publico consilio conati, cum ille praesensisset ac profugisset, usque ad fines insecuti regno domoque expulerunt et, missis ad Caesarem satisfaciendi causa legatis, cum is omnem ad se senatum venire iussisset, dicto audientes non fuerunt.

Cesare, convocati a sè i capi di ciascun popolo, spaventando alcuni, affermando di sapere le cose che accadevano, esortando(ne) altri, obbligò all'obbedienza gran parte della Gallia. Tuttavia i Senoni, che è il popolo forte tra i primi e di grande autorità fra i Galli, con una decisione pubblica tentarono (sottinteso sunt, altrimenti: "avendo tentato") di uccidere Cavarino, che Cesare aveva nominato re presso di loro, il cui fratello Moritasgo, all'arrivo di Cesare in Gallia e i cui antenati avevano tenuto il regno, avendo (Cavarino) previsto (che volevano ucciderlo) ed essendo fuggito, lo inseguirono (sottinteso sunt; altrimenti "avendolo inseguito") fino ai confini e lo cacciarono dal regno e dalla patria ed essendo stati gli ambasciatori inviati a Cesare per discolparsi, egli ordinò che tutto il senato venisse da lui, ma non furono obbedienti all'ordine.

Analisi:
Caesar = soggetto
principibus evocatis = ablativo assoluto, evocatis è participio passato da evoco
cuiusque civitatis = genitivo singolare, compl. Specificazione, cuiusque viene da quisque
ad se = complemento di moto a luogo ad+ accusativo
alias = compl. Oggetto in correlazione con l'altro alias "alcuni...altri" da alius, alia, aliud
Territando = ablativo gerundio da territo
cum denuntiaret = cum + congiuntivo imperfetto da denuntio
 se scire = infinitiva di contemporaneità  sogg in accusativo (se) + verbo all'infinito (infinito presente di scio, verbo difettivo)
quae fierent = relativa quae è nominativo plurale di qui, quae, quod, mentre fierent è congiuntivo imperfetto da fio, passivo di facio
Alias = compl. Oggetto
 cohortando = ablativo gerundio da cohortor
magnam partem = compl. Oggetto
Galliae = compl. Specificazione
in officio = stato in luogo figurato
tenuit = perfetto indicativo da teneo
Tamen = avverbio
Senones = soggetto
quae = soggetto
 est = 3 Pers. Singolare presente indicativo
civitas = parte nominale
in primis = partitivo
firma = attributo nominativo femminile singolare
et magnae auctoritatis = genitivo di stima
inter Gallos = partitivo
 Cavarinum = complemento oggetto di interficere
quem = pronome relativo, accusativo singolare compl. Oggetto
Caesar = soggetto
apud eos = compl. Stato in luogo
regem = predicativo dell'oggetto = doppio accusativo (assieme a quem)
constituerat = piuccheperfetto indicativo da constituo
cuius = compl. Specificazione
frater = apposizione del soggetto
Moritasgus = soggetto nominativo singolare
adventu = tempo determinato ablativo singolare
in Galliam = complemento di moto a Luogo
Caesaris = compl. Specificazione
cuius-que = compl. Specificazione + congiunzione -que
maiores = soggetto nominativo plurale
regnum = compl. Oggetto
 obtinuerant = piuccheperfetto indicativo da obtineo
interficere = infinitiva = infinito presente da interficio
Publico consilio = compl. di mezzo
 conati (sunt) = 3 Pers. Plurale perfetto indicativo da conor
 cum ille praesensisset ac profugisset = cum + congiuntivo piuccheperfetto da praesentio e da profugio; ille è soggetto nominativo maschile singolare
 usque ad fines = complemento di moto a luogo
 insecuti
regno domoque = complemento di allontanamento, ablativo singolare
expulerunt = 3 Pers plurale percperf indicativo da expello
  missis legatis = ablativo assoluto
ad Caesarem = moto a luogo
 satisfaciendi causa = proposizione finale = causa/gratis + gerundio
cum is iussisset = cum + congiuntivo piuccheperfetto da iubeo
omnem senatum venire = = infinitiva di contemporaneità  sogg in accusativo (omnem senatum) + verbo all'infinito (infinito presente di venio)
Ad se = compl. Moto a luogo
 dicto =
 audientes = participio presente di audio
non fuerunt = 3 Pers. Plurale. Perfetto indicativo di sum

Commenti

Post popolari in questo blog

I complici di Catilina, Sallustio, 14 I seguaci di Catilina

I complici di Catilina  TESTO LATINO  - S allustio, De coniuratione Catilinae, 14. In tanta tamque corrupta civitate Catilina, id quod factu facillimum erat , omnium flagitiorum atque facinorum circum se tamquam stipatorum catervas habebat . Nam quicumque impudicus adulter ganeo manu ventre pene bona patria laceraverat , quique alienum aes grande conflaverat , quo flagitium aut facinus redimeret , praeterea omnes undique parricidae sacrilegi convicti iudiciis aut pro factis iudicium timentes , ad hoc quos manus atque lingua periurio aut sanguine civili alebat , postremo omnes quos flagitium egestas conscius animus exagitabat , ii Catilinae proximi familiaresque erant . Quod si quis etiam a culpa vacuus in amicitiam eius inciderat , cotidiano usu atque illecebris facile par similisque ceteris efficiebatur . Sed maxime adulescentium familiaritates appetebat : eorum animi molles etiam et [aetate] fluxi dolis haud difficulter capiebantur . Nam ut cuiusque studium ex aetate f...

MARZIALE, Per la morte della piccola Eròtion

TRADUZIONE CONTRASTIVA: MARZIALE, Per la morte della piccola Eròtion Epigramma V, 34 Hanc tibi, Fronto pater, genetrix Flaccilla, puellam oscula commendo deliciasque meas, parvola ne nigras horrescat Erotion umbras oraque Tartarei prodigiosa canis. Impletura fuit sextae modo frigora brumae, vixisset totidem ni minus illa dies. Inter tam veteres ludat lasciva patronos et nomen blaeso garriat ore meum. Mollia non rigidus caespes tegat ossa nec illi, terra, gravis fueris : non fuit illa tibi. TRADUZIONI A CONFRONTO TRADUZIONE 1 A te, babbo Frontone, a te, mamma Flaccilla, io pienamente affido questa povera bimba, oggetto dei miei baci e delle gioie mie. Cara piccina! Ch'ella non provi terrore delle Ombre, né delle orrende fauci di Cerbero infernale. Avrebbe ora compiuto il suo sesto gelido inverno, s'ella fosse vissuta altri sei giorni ancora. Oh! Fra i suoi buoni vecchi che ella giochi e ripeta i capricci, e il mio nome balbetti c...

Un comandante esorta i suoi soldati

VERSIONE DI LATINO Nondum certa Romanis victoria erat ; alia iis supererat moles. Namque multitudo Gallorum, sensum omnem damni exsuperans , integros milites  adversus victorem hostem ciebat ; steterunt que suppresso impetu Romani , et quia iterum fessis subeunda dimicatio erat et quod consul, dum inter primores incautus agitat , laevo umero materi prope traiecto , cesserat parumper ex acie. Iamque omissa cunctando victoria erat , cum consul, vulnere alligato , revectus ad prima signa, "Quid statis , milites?" inquit .«Non cum Latino Sabinoque hoste res est , quem victum armis socium ex hoste fecistis ; in beluas strinximus ferrum; hauriendus aut dandus est sanguis. Propulistis a castris, supina valle praecipites egistis , stratis corporibus hostium superstatis ; complete eadem strage campos qua montes replevistis . Nolite exspectare dum stantes vos fugiant ; inferenda sunt signa et vadendum in hostem». His adhortationibus iterum coorti , milites Romani pellunt loco primos...