Passa ai contenuti principali

Analisi e traduzione frasi in latino sul comparativo

 

1. Senectus est natura loquacior.

La vecchiaia è per (sua) natura piuttosto loquace (“i vecchi sono per loro natura piuttosto ciarlieri”).

Senectus

SOGG. NOM. FEMM. SING. 3°  DECL. IMPARISILLABO 1° GRUPPO DA SENECTUS, SENECTUTIS

Est

COPULA 3° PERS. SING. PRESENTE INDIC. SUM, ES/fui/esse

Naturā

ABLATIVO (causa interna o limitazione) FEMM. SING. 1° DECL. NATURA, AE

Loquacior

PARTE NOMINALE NOM. FEMM. SING. COMPARATIVO DI MAGGIORANZA DALL’AGG. DI 2° CLASSE A 1 USCITA LOQUAX, LOQUACIS

 

2. Animi lineamenta pulchriora sunt quam corporis.

I lineamenti dell’animo sono più belli (di quelli) del corpo.

Animi

compl. di specific. gen. masch. sing. 2° decl. animus, i

Lineamenta

Sogg. Nom. Neutro. Plur. 2°  declinaz. Da lineamentum, i

Pulchriora

parte nominale nom. neutro. plur comparativo di maggioranza dall’agg. di 1° classe in er pulcher, pulchra, pulchrum

Sunt

copula 3° pers. plur. presente indic. sum, es/fui/esse

quam corporis.

Il quam indica il II termine di paragone (comparatio compendiaria = ellissi del dimostrativo)  + compl. di specific. gen. neutro. sing. 3° decl. corpus, corporis

 

 

 

 

 


3. Collis ad orientem vergit leviore fastigio. 

 Il colle si affaccia ad oriente con un pendio più lieve.

Collis

Sogg. NOM. MASCH. SING. 3° declin. 2° gruppo parisillabo da collis, collis

 

ad orientem

moto a luogo ad + acc. Aggettivo 2° classe participio presente oriens, orientis derivato dal verbo orior, oriris, ortus sum, oriri deponente di 4° coniug.

Vergit

3° pers. sing. presente indicativo attivo da vergo, is, ĕre 3° coniug.

Leviore fastigio

Compl. di mezzo ablativo neutro sing. 2° decl. da fastigium, ii + aggettivo comparativo derivato dall’aggettivo di 2° classe a 2 uscite levis, e


4.
Antiquior est Catonis sermo et multa eius verba horridiora sunt.

 La lingua di Catone è alquanto antiquata e molte sue (lett. di lui) parole sono piuttosto aspre.

Antiquior

 PARTE NOMINALE NOM. MASCH. SING COMPARATIVO DI MAGGIORANZA antiquior, ius Derivato dall’AGG. DI 1° CLASSE ANTIQUUS, A, UM

Est

COPULA 3° PERS. SING. PRESENTE INDIC. SUM, ES/fui/esse

Catonis

COMPL. DI SPECIFIC. GEN. MASCH. SING. 3° DECL.Cato, Catonis

Sermo

Soggetto Nom. Masch. sing. 3° decl. imparisillabo 1° gruppo sermo, sermonis

Et

Congiunzione copulativa

Multa verba

sogg. nom. neutro 2° decl. verbum, i + agg. di 1° classe multus, a, um

Eius

compl. di specific. gen. masch. sing. pronome determinativo is, ea, id

Horridiora

parte nominale nom. neutro. plur comparativo di maggioranza horridior, ius derivato dall’agg. di 1° classe horridus, a, um

Sunt

copula 3° pers. plur. presente indic. sum, es/fui/esse

 

 

 


5. Dolor animi multo gravior et crudelior est quam corporis.

Il dolore dell'animo è molto più aspro e crudele (di quello) del corpo.

Dolor

Sogg. Nom. Masch. sing. 3° decl. 1° gruppo imparisillabo dolor, doloris

Animi

COMPL. DI SPECIFIC. GEN. MASCH. SING. 2° DECL. animus, i

Multo

Avverbio di quantità

Gravior

PARTE NOMINALE NOM. MASCH. SING COMPARATIVO DI MAGGIORANZA gravior, ius derivato dall’AGG. DI 2° CLASSE a 2 uscite gravis, e

Et

Congiunzione copulativa

Crudelior

PARTE NOMINALE NOM. MASCH. SING COMPARATIVO DI MAGGIORANZA crudelior, ius derivato dall’AGG. DI 2° CLASSE a 2 uscite crudelis, e

Est

COPULA 3° PERS. SING. PRESENTE INDIC. SUM, ES/fui/esse

quam corporis.

Il quam indica il II termine di paragone (comparatio compendiaria = ellissi del dimostrativo) + COMPL. DI SPECIFIC. GEN. NEUTRO. SING. 3° DECL. corpus, corporis


6. Indus flumenubi mollius solum reperit, stagnat insulasque creat.

Il fiume Indo, dove trova un suolo piuttosto molle, ristagna e forma isole.

Indus

Sogg. Nom. Masch, sing. 2° decl. da Indus, i

Flumen

Apposizione del soggetto NOM. NEUTR. SING 3° DECL. IMPARISILLABO 1° GRUPPO FLUMEN, FLUMINIS

Ubi

Avverbio relativo di stato in luogo

mollius solum

COMPL. OGG. ACC. NEUTRO. SING. 2° DECL. SOLUM, I + AGG. COMPARATIVO DI MAGGIORANZA mollior, ius derivato dall’AGG. DI 2° CLASSE a 2 uscite mollis, e

Reperit

3° pers. sing. presente indicativo attivo da reperio, is, repperi, repertum, ire 4° coniug.

Stagnat

3° pers. sing. presente indicativo attivo da stagno, as, avi, atum, are 3° coniug.

Insulas-que

Compl. ogg. Accus. Femm. Plur 1° declin. insula, ae + congiunzione copulativa -que

Creat.

3° pers. sing. presente indicativo attivo da creo, as, avi, atum, are 1° coniug.

 


7. Bibulus, recentiore morbo fessus, vim morbi non sustinuit

Bibulo, indebolito a causa di una malattia piuttosto recente, non tollerò la violenza della malattia.

Bibulus,

Sogg. Nom. Masch, sing. 2° decl. da Bibulus, i

recentiore morbo

compl. di causa ABL. MASCH. SING COMPARATIVO DI MAGGIORANZA recentior, ius Derivato dall’AGG. DI 2° CLASSE a 1 uscita recens, recentis

Fessus,

Aggettivo Participio perfetto. Nom. Masch, sing. Fessus, a, um

 

Vim

Compl. ogg. Accus. Femm., sing. vis, roboris particolarità della 3° decl.

Morbi

COMPL. DI SPECIFIC. GEN. NEUTRO. SING. 2° DECL. morbum, i

 

Non

negazione

Sustinuit.

3° pers. sing. perfetto indicativo attivo da sustineo, es, tinui, tentum, ēre 2° coniug.

 


8. Ut (Come) in reliquis condicionibus, grandiora opera sunt animi quam corporis, sic ea opera, quae ingenio ac ratione agimus, gratiora sunt quam illa quae viribus agimus.

Come nelle restanti circostanze le opere dell'animo sono più rilevanti (di quelle) del corpo, così quelle opere che realizziamo per mezzo dell'ingegno e della ragione sono più gradite di quelle che realizziamo per mezzo delle forze fisiche.

Ut

In correlazione con “sic”

Come… così

In reliquis condicionibus

Compl. di stato in luogo IN + ABL. FEMM PLUR. 3° decl. 1 gruppo imparisillabo condicio, condicionis + aggettivo indefinito reliqui, ae, um “gli altri” nel senso di “i rimanenti”

Grandiora

Parte nominale Nom. Neutro plur. COMPARATIVO DI MAGGIORANZA comparativo gratior, ius derivato dall’aggettivo di 2° classe a 2 uscite grandis, e

 

Opera

Sogg. Nom. Neutro plur. 3° decl. 1° gruppo imparisillabo opus, operis

Sunt

COPULA 3° PERS. plur. PRESENTE INDIC. SUM, ES/fui/esse

Animi

COMPL. DI SPECIFIC. GEN. MASCH. SING. 2° DECL. animus, i

quam corporis

Il quam indica il II termine di paragone (comparatio compendiaria = ellissi del dimostrativo) + COMPL. DI SPECIFIC. GEN. NEUTRO. SING. 3° DECL. imparisillabo 1° gruppo corpus, corporis

Sic

avverbio

ea opera

Sogg. Nom. Neutro plur. 3° decl. 1° gruppo imparisillabo opus, operis + agg. Determinativo is, ea, id

Quae

Soggetto della proposiz. Relativa propria NOM. NEUTRO. PLUR. pronome relativo qui, quae, quod

Ingenio

Compl. di mezzo abl. Neutro sing. 2° decl. ingenium, ii

Ac

Congiunz. copulativa

Ratione

Compl. di mezzo abl. Femm. sing. 3° decl. 1° gruppo imparisillabo ratio, onis

 

Agimus

1° pers. plur. presente indicativo attivo ago, is, egi, actum, ĕre 3° coniug.

Gratiora

PARTE NOMINALE NOM. NEUTRO. PLUR COMPARATIVO DI MAGGIORANZA gratior, ius derivato dall’aggettivo DI 1° CLASSE GRATUS, A, UM

Sunt

COPULA 3° PERS. plur. PRESENTE INDIC. SUM, ES/fui/esse

quam illa

II termine di paragone quam + caso del I termine NOM. Neutro plur. del pronome dimostrativo ille, illa, illud

Quae

Compl. ogg. Accus. neutro PLUR. pronome relativo qui, quae, quod

Viribus

Compl. di mezzo abl. Femm. Plur. da vis, roboris particolarità di 3° decl.

Agimus.

1° pers. plur. presente indicativo attivo da ago, is, egi, actum, ĕre 3° coniug.

 

 


9.  Necessitatis inventa antiquiora sunt quam voluptatis 

Le scoperte della necessità sono più antiche di quelle del piacere.

 Necessitatis

COMPL. DI SPECIFIC. GEN. FEMM. SING. 3° DECL. 1° gruppo imparisillabo Necessitas, necessitatis

inventa 

Sogg. NOM. NEUTRO. PLUR. 2° decl. da inventum, i

 

Antiquiora

PARTE NOMINALE NOM. NEUTRO. PLUR COMPARATIVO COMPARATIVO DI MAGGIORANZA comparativo antiquior, ius derivato dall’aggettivo DI 1° CLASSE ANTIQUUS, A, UM

Sunt

COPULA 3° PERS. plur. PRESENTE INDIC. SUM, ES/fui/esse

quam voluptatis 

Il quam indica il II termine di paragone (comparatio compendiaria = ellissi del dimostrativo) + COMPL. DI SPECIFIC. GEN. FEMM. SING. 3° DECL. 1° gruppo imparisillabo voluptas, voluptatis

 

 

 


10. Architectus omnibus suis artibus et doctrinis magis plerumque proficit quam qui singulas operas suis industriis et exercitationibus ad summam claritatem perduxerunt

Un architetto, per mezzo di tutte le sue cognizioni teoriche e teoretiche, in genere consegue più di quelli che, grazie alle loro attività e alle loro esercitazioni, portarono singole opere ad altissima fama.

Architectus

Soggetto masch. sing. 2° decl. da Architectus, i

omnibus suis artibus

compl. di mezzo ABL. FEMM. PLUR 3° decl. 1 gruppo imparisillabo da ars, artis + ATTRIBUTO di 2° classe a 2 uscite omnis, e + aggettivo possessivo suus, a, um

et doctrinis

compl. di mezzo ABL. FEMM. PLUR. 1° decl. doctrina, ae

Magis

Avverbio di quantità COMPARATIVO

Plerumque

Avverbio

Proficit

3° pers. sing. resent indicativo attivo da proficio, is, duxi, ductum, ĕre 3° coniug. Verbo in - io

quam qui

II termine di paragone quam + caso del I termine NOM. MASCH. PLUR. pronome relativo qui, quae, quod

singulas operas

compl. ogg. ACCUS. FEMM. PLUR. 1° DECL. opera, ae + attributo di 1° classe singulus, a, um

suis industriis

compl. di mezzo ABL. FEMM. PLUR. 1° DECL. industria, ae + aggettivo possessivo suus, a, um

et exercitationibus

compl. di mezzo ABL. FEMM. PLUR 3° decl. 1° gruppo imparisillabo da exercitatio, exercitationis

ad summam claritatem

ad + accusativo femm. Sing. 3° declin. 1° gruppo imparisillabo claritas, claritatis + agg. Summus, a, um

Perduxerunt.

3° pers. plur. perfetto indicativo attivo da perduco, is, duxi, ductum, ĕre 3° coniug.

 

 

Commenti

Post popolari in questo blog

MARZIALE, Per la morte della piccola Eròtion

TRADUZIONE CONTRASTIVA: MARZIALE, Per la morte della piccola Eròtion Epigramma V, 34 Hanc tibi, Fronto pater, genetrix Flaccilla, puellam oscula commendo deliciasque meas, parvola ne nigras horrescat Erotion umbras oraque Tartarei prodigiosa canis. Impletura fuit sextae modo frigora brumae, vixisset totidem ni minus illa dies. Inter tam veteres ludat lasciva patronos et nomen blaeso garriat ore meum. Mollia non rigidus caespes tegat ossa nec illi, terra, gravis fueris : non fuit illa tibi. TRADUZIONI A CONFRONTO TRADUZIONE 1 A te, babbo Frontone, a te, mamma Flaccilla, io pienamente affido questa povera bimba, oggetto dei miei baci e delle gioie mie. Cara piccina! Ch'ella non provi terrore delle Ombre, né delle orrende fauci di Cerbero infernale. Avrebbe ora compiuto il suo sesto gelido inverno, s'ella fosse vissuta altri sei giorni ancora. Oh! Fra i suoi buoni vecchi che ella giochi e ripeta i capricci, e il mio nome balbetti c

I complici di Catilina, Sallustio, 14 I seguaci di Catilina

I complici di Catilina  TESTO LATINO  - S allustio, De coniuratione Catilinae, 14. In tanta tamque corrupta civitate Catilina, id quod factu facillimum erat , omnium flagitiorum atque facinorum circum se tamquam stipatorum catervas habebat . Nam quicumque impudicus adulter ganeo manu ventre pene bona patria laceraverat , quique alienum aes grande conflaverat , quo flagitium aut facinus redimeret , praeterea omnes undique parricidae sacrilegi convicti iudiciis aut pro factis iudicium timentes , ad hoc quos manus atque lingua periurio aut sanguine civili alebat , postremo omnes quos flagitium egestas conscius animus exagitabat , ii Catilinae proximi familiaresque erant . Quod si quis etiam a culpa vacuus in amicitiam eius inciderat , cotidiano usu atque illecebris facile par similisque ceteris efficiebatur . Sed maxime adulescentium familiaritates appetebat : eorum animi molles etiam et [aetate] fluxi dolis haud difficulter capiebantur . Nam ut cuiusque studium ex aetate flagrabat

Un comandante esorta i suoi soldati

VERSIONE DI LATINO Nondum certa Romanis victoria erat ; alia iis supererat moles. Namque multitudo Gallorum, sensum omnem damni exsuperans , integros milites  adversus victorem hostem ciebat ; steterunt que suppresso impetu Romani , et quia iterum fessis subeunda dimicatio erat et quod consul, dum inter primores incautus agitat , laevo umero materi prope traiecto , cesserat parumper ex acie. Iamque omissa cunctando victoria erat , cum consul, vulnere alligato , revectus ad prima signa, "Quid statis , milites?" inquit .«Non cum Latino Sabinoque hoste res est , quem victum armis socium ex hoste fecistis ; in beluas strinximus ferrum; hauriendus aut dandus est sanguis. Propulistis a castris, supina valle praecipites egistis , stratis corporibus hostium superstatis ; complete eadem strage campos qua montes replevistis . Nolite exspectare dum stantes vos fugiant ; inferenda sunt signa et vadendum in hostem». His adhortationibus iterum coorti , milites Romani pellunt loco primos