Passa ai contenuti principali

Traduzione e Analisi frasi latino

 

1. Dum bellum in Numidia contra Iugurtham geritur, Romani consules a Cimbris et Teutonis victi sunt iuxta flumen Rhodanum et magna internecione.

Mentre era condotta una guerra in Numidia contro Giugurta, i consoli romani furono sconfitti dai Cimbri e dai Teutoni presso il fiume Rodano e con un gran massacro.

Dum = congiunzione temporale

bellum = sogg. NOM NEUTRO SING bellum, i 2° decl

in Numidia = compl. di Stato in luogo IN + ABL FEMM SING Numidia, ae 1° decl

contra Iugurtham = compl. di svantaggio/ostilità CONTRA + ACC MASCH SING Iugurtha, ae 1° decl

geritur = PV 3° pers sing PRES INDICATIVO PASSIVO da gero, is, gessi, gestum, ere 3° coniug

Romani consules = sogg. NOM MASCH PLUR Consul, consulis 3° decl 1° gruppo imparisillabo + aggettivo di 1° classe Romanus, a, um

a Cimbris et Teutonis = compl. d’agente A/AB + ABL MASCH PLUR Cimbri, orum 2° decl + Teutones, um 3° decl 1° gruppo

victi sunt = PV 3° pers plur PERFETTO INDICATIVO PASSIVO da vinco, is, vici, victum, ere 3° coniug

iuxta Rhodanum = compl. di stato in luogo IUXTA + ACC MASCH SING Rhodanus, i 2° decl

flumen = APPOSIZIONE DELLO STATO IN LUOGO ACC NEUTRO SING

et magna internecione = COMPL. DI MEZZO ABL FEMM SING internecio, internicionis 3° decl 1° gruppo imparisillabo + aggettivo di prima classe magnus, a, um. (Eutr.)

2. Dum invidia ex opulentia non manat, Romani libertatem, patriam et parentes armis tegebant.

Fino a quando l'invidia non derivava dalla ricchezza, i romani difendevano la libertà, la patria e i genitori con le armi.

Dum = congiunzione temporale

invidia = soggetto NOM FEMM SING invidia, ae 1° decl

ex opulentia = moto da luogo figurato e7ex + ABL FEMM SING opulentia, ae

non = negazione

manat = PV 3° pers sing PRES INDICATIVO ATTIVO da mano, as, avi, atum, are 1° coniug

Romani = sogg. NOM MASCH PLUR Romanus, i 2° decl

Libertatem = Compl. oggetto ACC FEMM SING libertas, libertatis 3° decl 1° gruppo imparisillabo

patriam = Compl. oggetto ACC FEMM SING patria, ae 1° decl

et = congiunzione copulativa coordinante

parentes = Compl. oggetto ACC MASCH PLUR parens, parentis 3° decl 1° gruppo imparisillabo

armis = compl. di mezzo ABL NEUTRO PLUR arma, armorum particolarità della seconda decl (PLURALIA TANTUM)

tegebant = PV 3° pers plur IMPERFETTO INDICATIVO ATTIVO da tego, is, texi, tectum, ere 3° coniug (da Sall.)

3. Dum Sulla in Achaia atque Asia Mithridatem vincit, Marius et Cornelius Cinnă, unus ex consulibus, bellum in Italia reparaverunt.

Mentre Silla sconfiggeva in Acaia e in Asia, Mario e Cornelio Cinna, uno fra i consoli, portava di nuovo guerra in Italia. 

Dum = congiunzione temporale

Sulla = soggetto NOM MASCH SING Sulla, ae 1° decl

in Achaia atque Asia = compl. di Stato in luogo IN + ABL FEMM SING Achaia, ae 1° decl + Asia, ae 1° decl

Mithridatem = compl. oggetto ACC MASCH SING Mithridates, is 3° decl

Vincit = PV 3° pers sing PRES INDICATIVO ATTIVO da vinco, is, vici, victum, ere 3° coniug

Marius et Cornelius Cinnă = soggetto NOM MASCH SING Marius, i 2° decl + Cornelius, i 2° decl +  Cinnă, ae 1° decl

unus = apposizione del soggetto NOM MASCH SING aggettivo unus, a, um

ex consulibus = complemento partitivo E/EX + ABL MASCH PLUR Consul, consulis 3° decl 1° gruppo imparisillabo

bellum = compl. ogg. ACC NEUTRO SING bellum, i 2° decl

in Italia = compl. di Stato in luogo IN + ABL FEMM SING Italia, ae 1° decl

reparaverunt = PV 3° pers plur PERFETTO INDICATIVO ATTIVO da reparo, as, avi, atum, are 1° coniug

 (Eutr.)

 4. Dum obsidium parat, Caesar C. Fabium legatum cum legionibus tribus ("tre", abl. f. plur.) in Hispaniam praemittit.

Mentre prepara l'assedio, Cesare manda avanti l'ambasciatore C. Fabio con tre legioni.

Dum = congiunzione temporale

obsidium = compl. ogg. ACC NEUTRO SING obsidium, i 2° decl

parat = PV 3° pers sing PRES INDICATIVO ATTIVO da paro, as, avi, atum, are 1° coniug

Caesar = soggetto NOM MASCH SING Caesar, Caesaris 3° decl 1° gruppo imparisillabo

C. Fabium = compl. oggetto ACC MASCH SING Fabius, ii 2° decl

legatum = apposizione del compl. oggetto ACC MASCH SING legatus, i 2° decl

cum legionibus tribus ("tre", abl. f. plur.) = compl. di compagnia CUM + ABL FEMM PLUR legio, legionis 3° decl 1° gruppo imparisillabo

in Hispaniam = compl. di moto a luogo IN + ACC FEMM SING Hispania, ae 1° decl

praemittit = PV 3° pers sing PRES INDICATIVO ATTIVO da praemitto, is, misi, missum, ere 3° coniug (da Ces.)

5. Proserpină dum flores cum Venere et Diana et Minerva legit, Pluton quadrigis venit et puellam rapuit.

Mentre Proserpina raccoglieva i fiori con Venere e Minerva e Diana, giunse Plutone con le quadrighe e rapì la ragazza.

Proserpină = soggetto NOM FEMM SING Proserpină, ae 1° decl 

Dum = congiunzione temporale

flores = compl. oggetto ACC MASCH PLUR flos, floris 3° decl 1° gruppo imparisillabo

cum Venere et Diana et Minerva = compl. di compagnia CUM + ABL FEMM SING Venus, Veneris 3° decl 1° gruppo imparisillabo + Diana, ae 1° decl + Minerva, ae 1° decl

legit = PV 3° pers sing PRES INDICATIVO ATTIVO da lego, is, lexi, lectum, ere 3° coniug

Pluton = sogg. NOM MASCH SING Pluton, Plutonis 3° decl 1° gruppo imparisillabo

Quadrigis = compl. di mezzo ABL FEMM PLUR Quadriga, ae 1° decl

 venit = PV 3° pers sing PERFETTO INDICATIVO ATTIVO da venio, is, veni, ventum, ire 4° coniug

et = congiunzione copulativa coordinante

puellam = compl. oggetto ACC FEMM SING puella, ae 1° decl

rapuit =  PV 3° pers sing PERFETTO INDICATIVO ATTIVO da rapio, is, rapui, raptum, ere 3° coniug in -io

6. Graeciae Civitates, dum imperare singulae optant, imperium perdiderunt.

Le città della Grecia, mentre desideravano comandare da sole, persero il potere.

Graeciae = compl. di specificaz GEN FEMM SING Graecia, ae 1° decl

Civitates = sogg. NOM FEMM PLUR Civitas, civitatis 3° decl 1° gruppo imparisillabo

Dum = congiunzione temporale

imperare = PV 3° pers sing PRES INFINITO ATTIVO da impero, as, avi, atum, are 1° coniug

singulae = compl. predicativo del soggetto NOM FEMM PLUR singuli, ae, a aggettivo di 1° classe

optant = PV 3° pers plur PRES INDICATIVO ATTIVO da opto, as, avi, atum, are 1° coniug

imperium = compl. oggetto ACC NEUTRO SING imperium, ii 2° decl

perdiderunt = PV 3° pers plur PERFETTO INDICATIVO ATTIVO da perdo, is, perdidi, perditum, ere 3° coniug (Giust.)

7. Dum Achivi de imperio  inter se ("tra loro") vicissim certant, proelium  post biennium repetitum est.

Mentre gli Achei lottavano a vicenda tra loro per il potere, il combattimento fu ripetuto dopo due anni.

Dum = congiunzione temporale

Achivi = soggetto NOM MASCH PLUR Achivi, orum 2° decl

de imperio = compl. di argomento DE + ABL NEUTRO

 inter se ("tra loro") = compl. di relazione (contrasto) INTER + ACC MASCH SING pronome personale 3° pers sing sui, sibi, se, se

vicissim = avverbio

certant = PV 3° pers plur PRES INDICATIVO ATTIVO da certo, as, avi, atum, are 1° coniug

proelium = soggetto NOM NEUTRO SING proelium, ii 2° decl

post biennium = compl di tempo determinato POST + ACC NEUTRO SING biennium, ii 2° decl

repetitum est = PV 3° pers sing PERFETTO INDICATIVO PASSIVO da repeto, is, repetii, repetitum, ere 3° coniug.

Commenti

Post popolari in questo blog

MARZIALE, Per la morte della piccola Eròtion

TRADUZIONE CONTRASTIVA: MARZIALE, Per la morte della piccola Eròtion Epigramma V, 34 Hanc tibi, Fronto pater, genetrix Flaccilla, puellam oscula commendo deliciasque meas, parvola ne nigras horrescat Erotion umbras oraque Tartarei prodigiosa canis. Impletura fuit sextae modo frigora brumae, vixisset totidem ni minus illa dies. Inter tam veteres ludat lasciva patronos et nomen blaeso garriat ore meum. Mollia non rigidus caespes tegat ossa nec illi, terra, gravis fueris : non fuit illa tibi. TRADUZIONI A CONFRONTO TRADUZIONE 1 A te, babbo Frontone, a te, mamma Flaccilla, io pienamente affido questa povera bimba, oggetto dei miei baci e delle gioie mie. Cara piccina! Ch'ella non provi terrore delle Ombre, né delle orrende fauci di Cerbero infernale. Avrebbe ora compiuto il suo sesto gelido inverno, s'ella fosse vissuta altri sei giorni ancora. Oh! Fra i suoi buoni vecchi che ella giochi e ripeta i capricci, e il mio nome balbetti c

I complici di Catilina, Sallustio, 14 I seguaci di Catilina

I complici di Catilina  TESTO LATINO  - S allustio, De coniuratione Catilinae, 14. In tanta tamque corrupta civitate Catilina, id quod factu facillimum erat , omnium flagitiorum atque facinorum circum se tamquam stipatorum catervas habebat . Nam quicumque impudicus adulter ganeo manu ventre pene bona patria laceraverat , quique alienum aes grande conflaverat , quo flagitium aut facinus redimeret , praeterea omnes undique parricidae sacrilegi convicti iudiciis aut pro factis iudicium timentes , ad hoc quos manus atque lingua periurio aut sanguine civili alebat , postremo omnes quos flagitium egestas conscius animus exagitabat , ii Catilinae proximi familiaresque erant . Quod si quis etiam a culpa vacuus in amicitiam eius inciderat , cotidiano usu atque illecebris facile par similisque ceteris efficiebatur . Sed maxime adulescentium familiaritates appetebat : eorum animi molles etiam et [aetate] fluxi dolis haud difficulter capiebantur . Nam ut cuiusque studium ex aetate flagrabat

Un comandante esorta i suoi soldati

VERSIONE DI LATINO Nondum certa Romanis victoria erat ; alia iis supererat moles. Namque multitudo Gallorum, sensum omnem damni exsuperans , integros milites  adversus victorem hostem ciebat ; steterunt que suppresso impetu Romani , et quia iterum fessis subeunda dimicatio erat et quod consul, dum inter primores incautus agitat , laevo umero materi prope traiecto , cesserat parumper ex acie. Iamque omissa cunctando victoria erat , cum consul, vulnere alligato , revectus ad prima signa, "Quid statis , milites?" inquit .«Non cum Latino Sabinoque hoste res est , quem victum armis socium ex hoste fecistis ; in beluas strinximus ferrum; hauriendus aut dandus est sanguis. Propulistis a castris, supina valle praecipites egistis , stratis corporibus hostium superstatis ; complete eadem strage campos qua montes replevistis . Nolite exspectare dum stantes vos fugiant ; inferenda sunt signa et vadendum in hostem». His adhortationibus iterum coorti , milites Romani pellunt loco primos