FRASI DI LATINO SU VERBI ANOMALI
1. Liberi
rem familiarem, quam pater eis tradiderat, comederunt.
ANALISI LOGICA
Liberi = soggetto NOM MASCH PLUR particolarità della 2° decl pluralia tantum liberi, orum = figli (maschi e femmine)
rem familiarem =
complem. Oggetto ACC FEMM SING res, rei 5a decl + aggettivo di
2° classe familiaris, e
quam = complem. Oggetto ACC FEMM SING pronome relativo
qui, quae, quod
pater = soggetto NOM MASCH SING da pater, patris 3A
DECL particolarità perché è un falso parisillabo e ha il GEN PLUR in -um
anziché in -ium
eis = compl. di termine DAT MASCH PLUR is, ea, id
pronome determinativo
tradiderat = 3° pers sing PIUCCHEPERF INDICATIVO
ATTIVO da trado, is, didi, ditum, ere 3
comederunt = 3° pers sing PERF INDICATIVO ATTIVO da
comedo, is, edi, esum, comedere
Liberi rem familiarem comederunt =
principale
quam pater eis tradiderat = relativa
propria
2. Multa
monumenta antiquae aetatis vetustate exesa sunt.
Multa monumenta = soggetto NOM NEUTR PLUR monumentum,
i 2° decl + aggettivo di 1° classe multus, a, um
antiquae aetatis = compl. di specif. GEN FEMM SING
aetas, aetatis 3° decl + + aggettivo di 1° classe antiquus, a, um
vetustate =
compl. di causa efficiente ABL FEMM SING vetustas, atis 3° decl
exesa sunt = 3° pers sing PERF INDICATIVO PASSINO da
exedo, is, edi, esum, edere.
Multa monumenta antiquae aetatis vetustate exesa sunt
= periodo formato da un’unica proposizione
3. Edendo
ac bibendo famem et sitim explebimus
Edendo =
ablativo gerundio
Ac = congiunz. copulativa
bibendo = ablativo gerundio
famem = compl.
Oggetto ACC FEMM SING fames, is 3a
et = congiunz.
copulativa
sitim = compl. Oggetto
ACC FEMM SING sitis, is: la sete.
3° decl
explebimus =1a pers
plur FUTURO SEMPLICE INDICATIVO expleo, es, plevi, pletum, ere 2ª
Edendo ac bibendo = subordinate strumentali
famem et sitim
explebimus = principale
In Dionysii regia mensae instruebantur, ut convivae
alimenta exquisita essent.
In regia = compl. di stato in luogo IN + ABL FEMM SING
regia, ae 1°
Dionysii = compl. di specific. GEN MASCH SING Dionysius, ii 2a
Mensae = soggetto NOM FEMM PLUR mensa, ae 1°
Instruebantur = 3° pers plur IMPERFETTO INDICATIVO
PASSIVO instruo, is, struxi, structum, ere 3°
Ut = congiunzione finale
convivae = soggetto NOM MASCH PLUR mensa, ae 1°
alimenta exquisita = complemento oggetto ACC NEUTR
PLUR alimentum, i 2° + aggettivo di prima classe exquisitus, a, um
essent = 3° pers plur IMPERFETTO CONGIUNTIVO ATTIVO da
edo, is, edi, esum, ere 2°
In Dionysii regia mensae instruebantur = principale
ut convivae alimenta
exquisita essent = subordinata finale.
8. Corvus, cupiens caseum comesse, quem de fenestra
rapuerat, in arborem avolavit.
Corvus = soggetto NOM MASCH SING da corvus,i 2°
Cupiens = participio presente NOM MASCH SING da cupio,
is, ivi (o ĭi), itum, ĕre
Caseum = complem. Oggetto ACCUS MASCH SING caseus, i
2°
Comesse = infinito presente da comedo, is, edi, esum,
ere
quem = complem. Oggetto ACCUS MASCH SING pronome
relativo qui, quae, quod
de fenestra = complemento di moto da luogo DE + ABL
FEMM SING fenestra, ae 1°
rapuerat = 3° pers sing PIUCCHEPERF INDICATIVO ATTIVO
da rapio, is, rapui, rapitum, ere
in arborem = compl. di moto a luogo IN + ACC MASCH
SING arbor, arboris 3°
avolavit = 3° pers sing PERF INDICATIVO ATTIVO da
avolo, as, avi, atum, are 1a
Corvus in arborem avolavit = principale
Cupiens = subordinata relativa con valore causale
caseum comesse =
subordinata infinitiva oggettiva
quem de fenestra rapuerat = subordinata relativa
propria
1. Consulis
iussu milites castra movere coeperunt.
Consulis = compl. di specific GEN MASCH SING consul,
is 3°
iussu = ABL MASC. SING. iussus, us 4° = comando/ordine
milites = soggetto NOM MASCH PLUR miles, militis 3a
castra = compl. Oggetto ACC NEUTRO PLUR da castra,
orum particolarità di 2° decl: al singolare castrum, i = castello; castra, orum
= accampamento
movere = infinito presente attivo di moveo, es, mobi,
motum, ere 2
coeperunt = 3a pers plur PERFETTO INDICATIVO ATTIVO da
coepi, isse
Consulis iussu milites coeperunt = principale
castra movere = subordinata infinitiva oggettiva
3. Cum novissem illius viri turpia facinora, eum in
odium coepi habere.
Cum novissem = CUM + CONGIUNTIVO O CUM NARRATIVO
Cum = congiunzione
Novissem = 1 pers sing, PIUCCHEPERF CONGIUNTIVO dal
verbo Novi (difettivo/anomalo)
illius viri = compl. di specific. GEN MASCH SING vir,
viri 2a decl + ille, a, ud (aggettivo dimostrativo)
turpia facinora = compl. oggetto ACC NEUTR PLUR, agg
seconda classe turpis,e + facinus,oris neutro 3 decl
eum = compl. oggetto ACC MASCH SING, da is,ea,id
in odium= compl si moto a luogo figurato IN+ACCUSATIVO
NEUTRO di 2 decl
coepi= ceopi,coepisse 1 pers singolare PERFETTO IND,
cominciare
habere= verbo habeo, avere, INFINITO PRESENTE
Cum novissem illius viri turpia facinora = CUM
NARRATIVO o CUM e IL CONGIUNTIVO = subordinata con valore causale
Coepi = principale
eum in odium habere = subordinata infinitiva oggettiva
5. Cum Romulus se et Remum filios Reae Silviae esse
novisset, ad Amulii regiam venit, fratrem Remum liberavit et Amulium
interfecit.
Cum … novisset= CUM CONGIUNTIVO
Romulus= SOGG NOM MASCH SING di 2 decl, romulus-i
Se= SOGG DELL INFINITIVA ACCUS MASCH SING pronome
riflessivo, sui-sibi-se-se
et = congiunz. copulativa
Remum= SOGG DELL INFINITIVA ACCUS MASCH SING, remus-i
di 2 delc
Filios= parte NOMINALE ACC MASCH PLUR, filius-ii di 2
decl
Reae silviae= ACC FEMM SING di Rea, ae + Silvia, ae 1
decl
Esse = verbo dell’infinitiva infinito presente di Sum
Novisset = 3° pers sing Piuccheperf congiuntivo di
Novi, novisse
ad regiam = compl. di moto a luogo con avvicinam AD +
ACC FEMM SING regia, ae 1
Amulii = compl. di specif GEN MASCH SING Amulius, ii 2
Venit = 3° pers sing PERF INDIC ATTIVO di venio
fratrem = apposizione del compl. oggetto ACC MascH
SING da FRATER, FRATRIS 3A DECL particolarità perché è un falso parisillabo e
ha il GEN PLUR in -um anziché in -ium
Remum = compl. Oggetto ACCUS MASCH SING, remus-i di 2
decl
liberavit = 3° pers sing PERF INDIC ATTIVO di libero,
as, avi, atum, are
et = congiunz.
copulativa
Amulium = compl. Oggetto
ACCUS MASCH SING, Amulius-ii di 2 decl
Interfecit = 3° pers sing PERF INDIC ATTIVO di
interficio, is, feci, fectum, ere verbo in -io.
Cum Romulus novisset = CUM NARRATIVO o CUM e IL
CONGIUNTIVO = subordinata con valore causale
se et Remum filios Reae Silviae esse = subordinata
infinitiva oggettiva
ad Amulii
regiam venit = principale
fratrem Remum
liberavit = coordinata
et Amulium interfecit
= coordinata copulativa
6. Memento patriae salutem in virtute militum sitam
esse.
Memento = 2° pers. sing. IMPERATIVO di memini,
meminisse = ricordare
patriae = compl. di specific. GEN FEMM SING patria, ae
salutem = SOGG DELL INFINITIVA ACCUS FEMM SING di
salus, salutis 3° decl
in virtute = compl. di Stato in luogo figurato IN + ABL
FEMM SING di virtus, virtutis 3° decl
militum = compl. di specific. GEN MASCH PLUR miles, militis 3ª decl
sitam = parte nominale ACC FEMM SING situs, a, um
AGGETTIVO DI PRIMA CLASSE
esse = PRESENTE di Sum
Memento = principale
patriae salutem in virtute militum sitam esse =
subordinata infinitiva oggettiva
8. Poeta Catullus
coepit Lesbiae, suae puellae, “odi – inquit – et amo“.
Poeta = apposizione del soggetto NOM MASCH SING poeta,
ae 1°
Catullus =
soggetto NOM MASCH SING Catullus, i 2° decl
Lesbiae = compl di termine DATIVO FEMM SING
suae puellae = apposizione del compl. di termine
DATIVO FEMM SING
“odi = 1a pers sing PERF INDIC ATTIVO da odi, odisse
Inquit = 3a pers sing PERF INDIC ATTIVO da inquam
et = congiunz.
copulativa
amo = 1a pers sing PRES INDIC ATTIVO da amo, as, avi,
atum, are 1.
Poeta Catullus Lesbiae, suae puellae inquit =
principale
“odi et amo“ = discorso diretto formato da principale
+ coordinata copulativa
10. Cicero in libro, qui "de senectute"
inscribitur, ait: «Senes multa meminisse possunt, si ii memoriam exercent».
Cicero = sogg NOM MASCH SING CICERO, onis 3° DECL
in libro = STATO IN LUOGO liber, libri 2a decl
qui = PRONOME RELATIVO SOGGETTO nom masch sing
"de senectute" = compl. Di Argomento DE +
ABL femm sing da senectus, utis 3° decl
Inscribitur = 3a pers sing PRES INDIC PASSIVO da
Ait = 3a pers sing perfetto indicativo attivo da aio
Senes = soggetto NOM MASCH PLUR da senes, is 3A DECL
particolarità perché è un falso parisillabo e ha il GEN PLUR in -um anziché in
-ium
multa = compl.
oggetto ACC NEUTRO PLUR aggettivo sostantivato multus, a, um
meminisse = infinito perfetto da memini, meminisse
possunt = 3° pers plur PRESENTE INDICATIVO di possum,
potes, potui, posse composto di sum
si = congiunzione ipotetica
ii = soggetto NOM MASCH PLUR is, ea, id pronome
determinativo
memoriam = compl. oggetto ACC FEMM SING memoria, ae 1°
exercent = 3°
pers plur PRESENTE INDICATIVO ATTIVO di exerceo, es, cui, itum, ēre 2°
Cicero in libro ait = principale
qui "de
senectute" inscribitur = relativa propria
«Senes multa meminisse possunt = principale
si ii memoriam exercent = subordinata ipotetica.
Commenti
Posta un commento