Passa ai contenuti principali

Plutarco e la memoria

 Plutarco. La memoria va tenuta in esercizio, da piccoli e da grandi.


Πάντων μάλιστα δει την μνήμην των παίδων ασκείν και συνεθίζειν; αυτή γαρ ώσπερ της παιδείας εστι ταμιεΐον; και διά τουτο μητέρα των Μουσών εμυθολόγησαν ειναι την Μνημοσύνην, αινιττόμενοι και παραδηλουντες ότι ούτως ουδέν παιδείαν γεννάν και τρέφειν, ως η μνήμη, πέφυκε. Και τοίνυν τάυτην κατ’ αμφότερ ασκητέον , ειτ’εκ φύσεως μνήμονες εΐεν οι παίδες, είτε και τουναντίον επιλήσμονες. Την γαρ πλεονεξίαν της φύσεως επιρρωώσομεν, την δ’ έλλειψιν αναπληρώσομεν, και οι μεν των αλλων έσονται βελτίους, οι δ’εαυτων. Μη λανθανέτω τοινυν μηδέ τούτο τούς πατέρας, ότι το μνημονικόν της μαθήσεως μέρος ου μόνον πρός την παιδειαν, αλλά πρός τας του βίου πράξεις ουκ ελαχίστην συμβάλλεται μοιραν. Η γαρ των γεγενημένων πράξεων μνήμη της περί των μελλόντων ευβουλίας γίγνεται παράδειγμα.

   Plutarco (46-120d.C).

Περί παίδων αγωγής, Sull’educazione dei figli

 


  Traduzione

    Soprattutto bisogna esercitare la memoria nei bambini; essa è anche, per così dire, un deposito dell’apprendimento. Per questo motivo, i mitologi hanno fatto della Memoria la madre delle Muse, suggerendo, con questa allegoria, che non c’è nulla al mondo come la memoria per creare e nutrire.

  Tale facoltà va quindi allenata in ogni caso, sia che i bambini siano naturalmente dotati di buona memoria, sia che, al contrario, siano smemorati. Così rafforzeremo il dono generoso della natura e colmeremo le sue carenze; e mentre i primi eccelleranno sugli altri, i secondi miglioreranno rispetto a se stessi. I padri non devono dunque dimenticare questo: che la memoria, parte fondamentale dell’apprendimento, contribuisce in modo non trascurabile non solo all’istruzione, ma anche alle azioni della vita. Infatti il ricordo delle azioni passate diventa un modello che facilita il giudizio su ciò che deve ancora avvenire.




Come disse anche Cicerone: "Memoria minuitur, nisi eam exerceas".


Commenti

Post popolari in questo blog

MARZIALE, Per la morte della piccola Eròtion

TRADUZIONE CONTRASTIVA: MARZIALE, Per la morte della piccola Eròtion Epigramma V, 34 Hanc tibi, Fronto pater, genetrix Flaccilla, puellam oscula commendo deliciasque meas, parvola ne nigras horrescat Erotion umbras oraque Tartarei prodigiosa canis. Impletura fuit sextae modo frigora brumae, vixisset totidem ni minus illa dies. Inter tam veteres ludat lasciva patronos et nomen blaeso garriat ore meum. Mollia non rigidus caespes tegat ossa nec illi, terra, gravis fueris : non fuit illa tibi. TRADUZIONI A CONFRONTO TRADUZIONE 1 A te, babbo Frontone, a te, mamma Flaccilla, io pienamente affido questa povera bimba, oggetto dei miei baci e delle gioie mie. Cara piccina! Ch'ella non provi terrore delle Ombre, né delle orrende fauci di Cerbero infernale. Avrebbe ora compiuto il suo sesto gelido inverno, s'ella fosse vissuta altri sei giorni ancora. Oh! Fra i suoi buoni vecchi che ella giochi e ripeta i capricci, e il mio nome balbetti c...

I complici di Catilina, Sallustio, 14 I seguaci di Catilina

I complici di Catilina  TESTO LATINO  - S allustio, De coniuratione Catilinae, 14. In tanta tamque corrupta civitate Catilina, id quod factu facillimum erat , omnium flagitiorum atque facinorum circum se tamquam stipatorum catervas habebat . Nam quicumque impudicus adulter ganeo manu ventre pene bona patria laceraverat , quique alienum aes grande conflaverat , quo flagitium aut facinus redimeret , praeterea omnes undique parricidae sacrilegi convicti iudiciis aut pro factis iudicium timentes , ad hoc quos manus atque lingua periurio aut sanguine civili alebat , postremo omnes quos flagitium egestas conscius animus exagitabat , ii Catilinae proximi familiaresque erant . Quod si quis etiam a culpa vacuus in amicitiam eius inciderat , cotidiano usu atque illecebris facile par similisque ceteris efficiebatur . Sed maxime adulescentium familiaritates appetebat : eorum animi molles etiam et [aetate] fluxi dolis haud difficulter capiebantur . Nam ut cuiusque studium ex aetate f...

Un comandante esorta i suoi soldati

VERSIONE DI LATINO Nondum certa Romanis victoria erat ; alia iis supererat moles. Namque multitudo Gallorum, sensum omnem damni exsuperans , integros milites  adversus victorem hostem ciebat ; steterunt que suppresso impetu Romani , et quia iterum fessis subeunda dimicatio erat et quod consul, dum inter primores incautus agitat , laevo umero materi prope traiecto , cesserat parumper ex acie. Iamque omissa cunctando victoria erat , cum consul, vulnere alligato , revectus ad prima signa, "Quid statis , milites?" inquit .«Non cum Latino Sabinoque hoste res est , quem victum armis socium ex hoste fecistis ; in beluas strinximus ferrum; hauriendus aut dandus est sanguis. Propulistis a castris, supina valle praecipites egistis , stratis corporibus hostium superstatis ; complete eadem strage campos qua montes replevistis . Nolite exspectare dum stantes vos fugiant ; inferenda sunt signa et vadendum in hostem». His adhortationibus iterum coorti , milites Romani pellunt loco primos...