Passa ai contenuti principali

NUSQUAM EST QUI UBIQUE EST

Seneca a Lucilio

[LAT] Haec sententia in secunda Senecae ad Lucilium epistula legitur, in qua philosophus ille quid legendum sit disserit. ‘Probatos’, inquit, ‘semper lege, et si quando ad alios deverti libuerit, ad priores redi’. Addit praeterea: ‘Vitam in peregrinatione exigentibus hoc evenit, ut multa hospitia habeant, nullas amicitias: idem accidat necesse est iis qui nullius se ingenio familiariter applicant, sed omnia cursim et properantes transmittunt’. Ergo, ‘certis ingeniis immorari et innutriri oportet, si velis aliquid trahere quod in animo fideliter sedeat’.

[EN] ‘He who is everywhere is nowhere.’
This is a quotation from the second of Seneca’s epistles to Lucilius. Seneca is explaining what authors we should read: ‘Probatos semper lege, et si quando ad alios deverti libuerit, ad priores redi’. He then adds: ‘Vitam in peregrinatione exigentibus hoc evenit, ut multa hospitia habeant, nullas amicitias: idem accidat necesse est iis qui nullius se ingenio familiariter applicant, sed omnia cursim et properantes transmittunt’. Seneca most wisely concludes that ‘certis ingeniis immorari et innutriri oportet, si velis aliquid trahere quod in animo fideliter sedeat’.

[ES] ‘Quien está en muchos cabos no está en ninguno.’
Esta frase aparece en la segunda carta de Séneca a Lucilio, en la cual el filósofo aconseja de qué manera hay que leer (no numerosos sino más bien renombrados autores): ‘Probatos’, menciona, ‘semper lege, et si quando ad alios deverti libuerit, ad priores redi’. Y agrega: ‘Vitam in peregrinatione exigentibus hoc evenit, ut multa hospitia habeant, nullas amicitias; idem accidat necesse est iis qui nullius se ingenio familiariter applicant, sed omnia cursim et properantes transmittunt’. En suma, para aprender de verdad, es menester detenerse en personalidades precisas y nutrirse de ellas  (‘certis ingeniis immorari et innutriri oportet’). También se alude con este refrán a quien emprende varios proyectos a un tiempo, sin desenvolverse bien en ninguno. La forma más conocida de este dicho en castellano es: ‘quien mucho abarca, poco aprieta’ (véase la “Celestina”, XII, 104), o bien: ‘aprendiz de todo, maestro de nada’. Del proverbio griego ‘ὁ δύο πτῶκας διώκων οὐδέτερον καταλαμβάνει’ tenemos una versión tanto latina: ‘Duos insequens lepores neutrum capit’ como castellana: ‘Quien dos liebres sigue, tal vez caza una, y muchas veces ninguna’.

[IT] ‘Chi è dappertutto non è da nessuna parte.’
Questa frase proverbiale si lègge nella seconda lettera di Seneca a Lucilio, nella quale il filosofo esorta l’amico a lèggere non molti libri, ma piuttosto bene scelti: ‘Probatos itaque semper lege, et si quando ad alios deverti libuerit, ad priores redi’. E aggiunge: ‘Vitam in peregrinatione exigentibus hoc evenit, ut multa hospitia habeant, nullas amicitias; idem accidat necesse est iis qui nullius se ingenio familiariter applicant, sed omnia cursim et properantes transmittunt’. Insomma, per imparare veramente, bisogna soffermarsi su certe personalità eccellenti, e nutrirsi di esse (‘certis ingeniis immorari et innutriri oportet’).

Commenti

Post popolari in questo blog

MARZIALE, Per la morte della piccola Eròtion

TRADUZIONE CONTRASTIVA: MARZIALE, Per la morte della piccola Eròtion Epigramma V, 34 Hanc tibi, Fronto pater, genetrix Flaccilla, puellam oscula commendo deliciasque meas, parvola ne nigras horrescat Erotion umbras oraque Tartarei prodigiosa canis. Impletura fuit sextae modo frigora brumae, vixisset totidem ni minus illa dies. Inter tam veteres ludat lasciva patronos et nomen blaeso garriat ore meum. Mollia non rigidus caespes tegat ossa nec illi, terra, gravis fueris : non fuit illa tibi. TRADUZIONI A CONFRONTO TRADUZIONE 1 A te, babbo Frontone, a te, mamma Flaccilla, io pienamente affido questa povera bimba, oggetto dei miei baci e delle gioie mie. Cara piccina! Ch'ella non provi terrore delle Ombre, né delle orrende fauci di Cerbero infernale. Avrebbe ora compiuto il suo sesto gelido inverno, s'ella fosse vissuta altri sei giorni ancora. Oh! Fra i suoi buoni vecchi che ella giochi e ripeta i capricci, e il mio nome balbetti c...

I complici di Catilina, Sallustio, 14 I seguaci di Catilina

I complici di Catilina  TESTO LATINO  - S allustio, De coniuratione Catilinae, 14. In tanta tamque corrupta civitate Catilina, id quod factu facillimum erat , omnium flagitiorum atque facinorum circum se tamquam stipatorum catervas habebat . Nam quicumque impudicus adulter ganeo manu ventre pene bona patria laceraverat , quique alienum aes grande conflaverat , quo flagitium aut facinus redimeret , praeterea omnes undique parricidae sacrilegi convicti iudiciis aut pro factis iudicium timentes , ad hoc quos manus atque lingua periurio aut sanguine civili alebat , postremo omnes quos flagitium egestas conscius animus exagitabat , ii Catilinae proximi familiaresque erant . Quod si quis etiam a culpa vacuus in amicitiam eius inciderat , cotidiano usu atque illecebris facile par similisque ceteris efficiebatur . Sed maxime adulescentium familiaritates appetebat : eorum animi molles etiam et [aetate] fluxi dolis haud difficulter capiebantur . Nam ut cuiusque studium ex aetate f...

LATINO Seneca, “Epistulae morales ad Lucilium”, Epistula 95

VITA E OPERE Lucio Anneo Seneca (Cordova, 4 a.C. – Roma, 65) apparteneva a una ricca famiglia equestre spagnola ed era figlio del famoso Seneca il Retore. Da giovane, fu portato a Roma dalla zia materna; e ricevette un’ottima educazione letteraria e storica, completata con studi di retorica e di filosofia: i suoi maestri furono: -          Sozione di Alessandria, vicino alla scuola stoico-pitagorica dei Sestii -          lo stoico Attalo, cultore di scienze naturalistiche -          Papirio Fabiano. Intorno al 26 d.C. si recò in Egitto per motivi di salute, con suo zio, il prefetto Gaio Valerio. Le sue condizioni di salute migliorarono, anche grazie alle cure della zia materna . Tornato a Roma, intorno al 33-34 d.C., ottenne la questura, il primo grado del cursus honorum ; si dedicò all'attività oratoria, ottenendo fama e successo. Scrisse la Consolatio ad...