Passa ai contenuti principali

Cesare, De bello civili, Liber I, Paragrafo 72

Caesar in eam spem venerat, se sine pugna et sine vulnere suorum rem conficere posse, quod re frumentaria adversarios interclusisset. Cur etiam secundo proelio aliquos ex suis amitteret? cur vulnerari pateretur optime de se meritos milites? cur denique fortunam periclitaretur? praesertim cum non minus esset imperatoris consilio superare quam gladio. Movebatur etiam misericordia civium, quos interficiendos videbat; quibus salvis atque incolumibus rem obtinere malebatHoc consilium Caesaris plerisque non probabatur; milites vero palam inter se loquebantur, quoniam talis occasio victoriae dimitteretur, etiam cum vellet Caesar, se non esse pugnaturos. Ille in sua sententia perseverat et paulum ex eo loco degreditur, ut timorem adversariis minuat.

da CaesarBellum civile; Libro 1, 72

TRADUZIONE IN ITALIANO
Cesare aveva sperato (era giunto a quella speranza) di poter portare a termine l'azione dei suoi (uomini/soldati) senza combattimenti e senza danno, poiché aveva impedito ai nemici l'approvvigionamento di grano. Perché avrebbe dovuto perdere alcuni dei suoi in una battaglia anche favorevole? Perché avrebbe dovuto tollerare che fossero feriti dei soldati ottimamente meritevoli presso di lui? Perché infine avrebbe dovuto tentare la sorte, specialmente dal momento che è proprio di un comandante vincere con l’intelligenza non meno che con la spada? Era mosso anche dalla compassione per i concittadini, che vedeva che dovevano essere uccisi; preferiva ottenere la cosa, (essendo) questi salvi e incolumi). Questa decisione di Cesare non era approvata dai più; in verità i soldati dicevano apertamente tra di loro che, dal momento che si lasciava perdere una tale occasione di vittoria, essi non avrebbero combattuto, anche se (o: anche quando) Cesare (lo) avesse voluto (anche Cesare volendo). Egli (Cesare) persevera nella sua idea e si allontana un po’ da quel luogo, perché i nemici non abbiano paura (per diminuire la paura ai nemici).

CENNI DI ANALISI GRAMMATICALE E LOGICA
venerat = 3 pers sing piuccheperfetto indicativo da venio
conficere = presente infinito da conficio
posse = presente infinito da possum
interclusisset  = piuccheperfetto congiuntivo da intercludo = Congiuntivo obliquo
amitteret = 3 pers sing imperfetto congiuntivo da amitto = congiuntivo dubitativo
vulnerari = presente infinito passivo da vulnero
pateretur = 3 pers sing imperfetto congiuntivo da patior = congiuntivo dubitativo
periclitaretur = 3 pers sing imperfetto congiuntivo da periclitor = congiuntivo dubitativo
esset = 3 pers sing imperfetto congiuntivo da sum
Imperatoris =  genitivo di pertinenza
superare = infinito presente da supero
Movebatur =  3 pers sing imperfetto indicativo passivo da moveo
interficiendos = accusativo maschile plurale del gerundivo di interficio
videbat = 3 pers sing imperfetto indicativo da video
Quibus… incolumibus = ablativo assoluto senza participio
obtinere = infinito presente da obtineo
malebat = 3 pers sing imperfetto indicativo da malo
Plerisque = dativo d'agente.
probabatur = 3 pers sing imperfetto indicativo passivo da probo
loquebantur = 3 pers plur imperfetto indicativo da loquor
dimitteretur = 3 pers sing imperfetto congiuntivo passivo da dimitto = Congiuntivo obliquo
vellet = 3 pers sing imperfetto congiuntivo da volo
esse = presente infinito da sum
pugnaturos = accusativo maschile plurale del participio futuro di pugno
esse pugnaturos = infinitiva con perifrastica attiva
perseverat = 3 pers sing presente indicativo da persevero
degreditur = 3 pers sing presente indicativo da degredior

minuat = 3 pers sing presente congiuntivo da minuo

Commenti

Post popolari in questo blog

MARZIALE, Per la morte della piccola Eròtion

TRADUZIONE CONTRASTIVA: MARZIALE, Per la morte della piccola Eròtion Epigramma V, 34 Hanc tibi, Fronto pater, genetrix Flaccilla, puellam oscula commendo deliciasque meas, parvola ne nigras horrescat Erotion umbras oraque Tartarei prodigiosa canis. Impletura fuit sextae modo frigora brumae, vixisset totidem ni minus illa dies. Inter tam veteres ludat lasciva patronos et nomen blaeso garriat ore meum. Mollia non rigidus caespes tegat ossa nec illi, terra, gravis fueris : non fuit illa tibi. TRADUZIONI A CONFRONTO TRADUZIONE 1 A te, babbo Frontone, a te, mamma Flaccilla, io pienamente affido questa povera bimba, oggetto dei miei baci e delle gioie mie. Cara piccina! Ch'ella non provi terrore delle Ombre, né delle orrende fauci di Cerbero infernale. Avrebbe ora compiuto il suo sesto gelido inverno, s'ella fosse vissuta altri sei giorni ancora. Oh! Fra i suoi buoni vecchi che ella giochi e ripeta i capricci, e il mio nome balbetti c

I complici di Catilina, Sallustio, 14 I seguaci di Catilina

I complici di Catilina  TESTO LATINO  - S allustio, De coniuratione Catilinae, 14. In tanta tamque corrupta civitate Catilina, id quod factu facillimum erat , omnium flagitiorum atque facinorum circum se tamquam stipatorum catervas habebat . Nam quicumque impudicus adulter ganeo manu ventre pene bona patria laceraverat , quique alienum aes grande conflaverat , quo flagitium aut facinus redimeret , praeterea omnes undique parricidae sacrilegi convicti iudiciis aut pro factis iudicium timentes , ad hoc quos manus atque lingua periurio aut sanguine civili alebat , postremo omnes quos flagitium egestas conscius animus exagitabat , ii Catilinae proximi familiaresque erant . Quod si quis etiam a culpa vacuus in amicitiam eius inciderat , cotidiano usu atque illecebris facile par similisque ceteris efficiebatur . Sed maxime adulescentium familiaritates appetebat : eorum animi molles etiam et [aetate] fluxi dolis haud difficulter capiebantur . Nam ut cuiusque studium ex aetate flagrabat

Un comandante esorta i suoi soldati

VERSIONE DI LATINO Nondum certa Romanis victoria erat ; alia iis supererat moles. Namque multitudo Gallorum, sensum omnem damni exsuperans , integros milites  adversus victorem hostem ciebat ; steterunt que suppresso impetu Romani , et quia iterum fessis subeunda dimicatio erat et quod consul, dum inter primores incautus agitat , laevo umero materi prope traiecto , cesserat parumper ex acie. Iamque omissa cunctando victoria erat , cum consul, vulnere alligato , revectus ad prima signa, "Quid statis , milites?" inquit .«Non cum Latino Sabinoque hoste res est , quem victum armis socium ex hoste fecistis ; in beluas strinximus ferrum; hauriendus aut dandus est sanguis. Propulistis a castris, supina valle praecipites egistis , stratis corporibus hostium superstatis ; complete eadem strage campos qua montes replevistis . Nolite exspectare dum stantes vos fugiant ; inferenda sunt signa et vadendum in hostem». His adhortationibus iterum coorti , milites Romani pellunt loco primos